- کاربرد با بازیابی مقید ( استفاده از نیرو ) : به کاربردهایی اطلاق می شود که در آنها یک نیروی خارجی جلوی بازیابی کرنش در آلیاژ را می گیرد . در این حالت هیچ کرنشی بازیابی نمی شود . ولی مقدار زیادی تنش ایجاد می شود ، مثل چفت و بست ها.
- کاربردهایی با بازیابی تحت فشار ( استفاده از کار ) : هم تنش و هم کرنش حین گرم شدن بازیابی می شوند و کار مکانیکی ایجاد می شود.
در واقع نیروی محرک نیروی اعمالی برای انتقال حاصل تفاوت بین انرژی آزاد Gibbs دو فاز است و بستگی دارد به دما و تنش اعمالی.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در انتقال فاز رفت نیروی محرک با افزایش کرنش الاستیک و انرژی های داخلی و مقاومت ناشی از هرگونه حرکت داخلی متعادل می شود و در انتقال فاز برگشت تنها کرنش الاستیک ذخیره شده و انرژی های داخلی در مقابل نیروهای محرک هستند.
۲-۴: کریستالوگرافی آلیاژ Nitinol
در این قسمت به بررسی فرایند تبدیل فازها از دیدگاه مولکولی می پردازیم:
۲-۴-۱ : تغییر حالت های مارتنزیتی و پدیده حافظه دار شدن
تغییر حالت متالورژیکی جامدات از دو طریقه زیر امکان پذیر است .
الف) حرکت و جابجایی اتم ها وابسته به درجه حرارت و زمان با تغییر در ترکیب شیمیایی فاز جدید نسبت به زمینه قبلی.
ب) تغییر آرایش اتمی به صورت هماهنگ وابسته به دما و بدون وابستگی به زمان و هیچگونه تغییری در ترکیب شیمیایی فاز جدید نسبت به زمینه قبلی .
تغییر حالت های مارتنزیتی به طریقه دوم مرتبط است ودارای مشخصات زیراست:
۱) تغییر مکان به صورت شبه برشی می باشد و در آن اتم ها به صورت هماهنگ و گروهی جابجا می شود.
۲) دیفوزیون اتمی در آن اتفاق نمی افتد.
رفتار حافظه دار شدن کاملاً به مشخصه اول مرتبط بوده و نظم اتم های آلیاژ نباید به هم بخورد.
۲-۴-۲:تغییر حالت تبدیل آستنیت به مارتنزیت
از لحاظ کریستالوگرافی این تغییر در سه مرحله قابل بررسی است .
۱- تغییر فرم شبکه ای
۲- برش ناهمگن
۳- دوران شبکه ای
فرایند تبدیل آستنیت به مارتنزیت در مرحله تغییر فرم شبکه ای در شکل (۲-۱۶) نشان داده شده است . در این مرحله اتم ها با جابه جایی جزئی و هماهنگ، پیشروی فصل مشترک از هر لایه اتمی را موجب می شوند.
شکل۲-۱۶: تغییر فرم شبکه ای آستنیت به مارتنزیت(از راست به چپ)
باید توجه داشت پدیده حافظه داری بدون تغییر حجم و تغییر شکل امکان پذیر بوده و برش ناهمگن توجیه کننده این مطالب می باشد.
برش ناهمگن در مارتنزیت به دو طریق امکان پذیر است:
۱)مکانیزیم لغزش یافتن صفحات اتمی
۲)مکانیزیم تشکیل دوقلویی ها
تصاویر نشان داده شده در شکل ۲-۱۷چگونگی انطباق فاز مارتنزیت بر فاز آستنیت را در هنگام جابجایی جزیی و گروهی اتمها با حفظ شبکه کریستالی نشان می دهد.
باید توجه داشت که لغزش صفحات اتمی به علت شکسته شدن باند های اتمی بعنوان مکانیزیم تغییر فرم پلاستیک دائم محسوب می شود، در صورتی که در مکانیزیم دو قلویی به علت انرژی پایین مرز دوقلویی و برخورداری از تحرک و لغزندگی نسبی تغییر فرم غیر دائم است.
شکل ۲-۱۷: انطباق مارتنزیت بر آستنیت(الف مکانیزم افزایش یافتن صفحات اتمی و ب مکانیزم تشکیل دوقلوئی)
در آلیاژهای حافظه دار ، کرنش های ناشی از تغییر حالت در اثر تشکیل یک جفت از دوقلویی های دو طرف مرز ذخیره سازی می شوند و برای برگشت پذیری از آن استفاده می شود.
توضیح اینکه مارتنزیت ایجاد شده توسط دما دوقلوئی^[۲۰]و ایجاد شده توسط تنش غیر دوقلوئی^[۲۱]نامیده می شود و مارتنزیت غیر دو قلو با اعمال تنش به مارتنزیت دو قلو تبدیل میشود.
پس اگر بارگذاری مکانیکی روی آلیاژ در فاز مارتنزیت دوقلویی انجام شود ، مارتنزیت از حالت دوقلویی خارج شده و تغییر شکل می دهد. به محض برداشتن بار ، مارتنزیت به همان حالت باقی می ماند. با گرم کردن آلیاژ بالا تر از دمای  فاز مارتنزیت به آستنیت تغییر می یابد و اگر فقط با بارگذاری مکانیکی اعمال شود نتیجه این عمل مارتنزیت دوقلویی نشده به همراه مقدار زیادی کرنش است. حال اگر دمای آلیژ بالای  باشد ؛ به محض عدم بارگذاری ، آلیاژ به شکل اول خود باز می گردد.
 شکل (۲-۱۸) مرز دوقلویی را نمایش می دهد و هر یک از دوقلویی های دو طرف مرز دوقلویی یک وا ریانت را شامل می شود. در صورت وارد کردن تنش برشی به مرز دو قلویی باعث حرکت یکی از واریانت ها شده و واریانت دیگری حذف می شود.(شکل ۲-۱۸ ،B) این روند می تواند تا تبدیل تمامی واریانت به یک واریانت واحد ادامه یابد(شکل ۲-۱۸،C) .
شکل ۲-۱۸:تشکیل دوقلوئی
شکل۲-۱۰(تکرار): پروسه انتقال برگشت
۲-۴-۳: بررسی پدیده حافظه داری
بررسی پدیده حافظه داری در تک کریستال آستنیت در شکل (۲-۱۹)نمایش داده شده است:
شکل ۲-۱۹: مکانیسم پدیده حافظه داری(a تک کریستال آستنیت -b تشکیل واریانت های A,B,C,D در اثر سرد شدن نمونه زیر دمای  و c رشد واریانت A در اثر حذف واریانتهای دیگر
درمرحله اول همانطور که از شکل پیداست بعد از سرد کردن کریستال در زیر دمای  واریانت های A و B و C و D تشکیل می شوند. در مرحله دوم با وارد کردن تنش به کریستال ، واریانتها شروع به حرکت و حذف شدن می کنند تا واریانت واحد A تشکیل گردد. حین تشکیل واریانت واحد A کرنش هایی در جهت واریانتA ذخیره می شود. مرحله سوم مربوط به حرارت دادن کریستال نمونه برای تبدیل مارتنزیت به آستینت می باشد از آنجاییکه کرنش ها تنها در جهت واریانت A ذخیره شده اند، پس تنها مسیر برای برگشت پذیری، واریانت A می باشد و نمونه به شکل اولیه خود باز می گردد.
۲-۵:پیشینه تحقیق
تحقیقات انجام شده درباره کیفیت نقش آلیاژهای حافظه دار در مقایسه با روش های موجودبه شرح زیر می باشد:
۲-۵-۱: مقایسه رفتار لرزه ای سیستم های دارای بادبند ساخته شده از آلیاژهای حافظه دار شکلی و سیستم های دارای بادبندهای ^[۲۲]BRBدر اثر زلزله با آنالیز دینامیکی غیرخطی تحت اثر تاریخچه های زمانی متفاوت [۱۶]
در این تحقیق آلیاژهای حافظه دار شکلی به صورت رشته سیم هائی بر روی مهاربند فولادی نصب می شوند و مشخصات مادی و هندسی آنها از قبیل مدول الاستیسیته و سطح مقطع و طول رشته سیم ها طوری انتخاب می شوند که رفتار مورد نظر از بادبند را تحقق بخشند. سطح مقطع قسمت فولادی مهاربند طوری انتخاب می شود که تغییر شکل های غیر خطی و استهلاک انرژی تنها در قسمت میراگر اتفاق بیفتد و قسمت فولادی دچار تغییر شکل های پلاستیک نشود.
مشخصات مدل:
با فرض تقارن در پلان می توان تنها یک قاب دو بعدی از سازه را مورد تحلیل و بررسی قرار داد.ارتفاع هر طبقه ۳.۹ متر بوده و پلان سازه دارای ابعاد ۹.۱ در ۹.۱ متر می باشد. طبقات دارای سقف کامپوزیت با ارتفاع قسمت فولادی ۷.۶ و اندکی پوشش بتنی می باشد.
مشخصات مادی و هندسی تیرها و ستون ها در هر دو مدل مهار بندی BRB و SMA یکسان است. بادبندهای SMA در هر طبقه به نحوی انتخاب می شوند که سختی محوری و ظرفیت محوری یکسانی با بادبندهای BRB داشته باشند(جدول ۲-۱ و شکل ۲-۲۰)
شکل ۲-۲۰ : مدل به کار گرفته شده در تحقیق[۱۶]
جدول ۲-۱: سایر ویژگی های مدل[۱۶]
جرم هر طبقه به صورت متمرکز بر روی گره های سازه ای در چهار گوشه پلان هر طبقه در نظر گرفته شد. اتصال ستون ها به پی و اتصال تیرها به ستون به صورت مفصلی در نظر گرفته شدند.
از تغییر شکل محوری تیرها صرف نظر شده و سقف طبقات صلب در نظر گرفته شده است.

۲-۴-۴- صورت ها و ابعاد سرمایه فرهنگی ۸۴
۲-۴-۴-۱- سرمایه فرهنگی ملموس ۸۴
۲-۴-۴-۲- سرمایه فرهنگی ناملموس ۸۴
۲-۴-۴-۳- سرمایه فرهنگی تجسم یافته ۸۵
۲-۴-۴-۴- سرمایه فرهنگی عینیت یافته ۸۶
۲-۴-۴-۵- سرمایه فرهنگی نهادینه شده ۸۷
۲-۴-۵- نظریه بازتولید ۸۷
۲-۴-۵-۱- بازتولید اجتماعی ۸۷
۲-۴-۵-۲- بازتولید فرهنگی ۸۹
۲-۴-۶- سرمایه فرهنگی از منظر پل دیماجیو ۹۱
۲-۴-۷- سنجش سرمایه فرهنگی ۹۲
فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱ مقدمه……………… ۹۵
۴-۲- توصیف و تحلیل آمارهای عمومی ۹۶
۴-۲-۱- توصیف متغیر سن مخاطبان ۹۷
۴-۲-۲- توصیف متغیر جنسیت مخاطبان ۹۸
۴-۲-۳- توصیف متغیر وضعیت تاهل مخاطبان ۱۰۰
۴-۲-۴- توصیف متغیر محل تولد مخاطبان ۱۰۱
۴-۲-۵- توصیف متغیر مدرک تحصیلی مخاطبان ۱۰۲
۴-۲-۶- توصیف متغیر رشته تحصیلی مخاطبان ۱۰۴
۴-۲-۷- توصیف متغیر شغل مخاطبان ۱۰۵
۴-۲-۸- توصیف متغیر شغل پدر مخاطبان ۱۰۷
۴-۲-۹- توصیف متغیر شغل مادر مخاطبان ۱۰۸
۴-۲-۱۰- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین(پدر) مخاطبان ۱۰۹
۴-۲-۱۱- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین (مادر) مخاطبان ۱۱۱
۴-۲-۱۲- توصیف متغیر میزان درآمد ماهیانه ۱۱۲
۴-۲-۱۳- توصیف متغیر منطقه سکونت در تهران ۱۱۴
۴-۳- توصیف و تحلیل آمارهای اختصاصی ۱۱۵
۴-۳-۱- توصیف متغیر الویت پاسخگویان برای دیدن یا خرید آثار ۱۱۵
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳-۲- توصیف متغیر ذائقه مخاطبان در نوع نقاشی ۱۱۶
۴-۳-۳- توصیف میزان بازدید از گالری ها و آثار ۱۱۸
۴-۳-۴- توصیف متغیر نوع موزه های مورد بازدید مخاطبان ۱۱۹
۴-۳-۵- توصیف میزان اطلاع از اخبار هنری ۱۲۱
۴-۳-۶- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی و نگارگری ایرانی ۱۲۲
۴-۳-۷- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نگارگری جدید(حسین بهزاد و محمود فرشچیان) ۱۲۳
۴-۳-۸- توصیف میزان علاقه خانواده مخاطبان به آثار هنری ۱۲۵
۴-۳-۹- توصیف گویه ی«آیا خانواده خود را هنر دوست می دانید؟» ۱۲۶
۴-۳-۱۰- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی خط ۱۲۸
۴-۳-۱۱- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی مکتب سقاخانه ۱۲۹
۴-۳-۱۲- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی طبیعت بی جان ۱۳۱
۴-۳-۱۳- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشان نوگرای ایرانی ۱۳۲
۴-۳-۱۴- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سورئالیست ۱۳۳
۴-۳-۱۵- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار رئالیست و واقعگرا ۱۳۵
۴-۳-۱۶- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی همچون گل مرغ و نگارگری ۱۳۶
۴-۳-۱۷- توصیف میزان علاقه مخاطبان به تابلو فرش ۱۳۸
۴-۳-۱۸- توصیف نوع سبک های نقاشی مورد علاقه مخاطبان ۱۳۹
۴-۳-۱۹- توصیف میزان علاقه مخاطبان به انواع موسیقی ۱۴۰
۴-۳-۲۰- توصیف نوع رسانه های مورد استفاده مخاطبان ۱۴۲
۴-۳-۲۱- توصیف آثار هنری و تزیینی مورد استفاده مخاطبان ۱۴۳

این نیرو نیز یکی از نیروهای پر اهمیت و مضر در بحث پایداری است که کاهش آن می تواند کمک شایانی در پایدارتر شدن سد داشته باشد. این نیرو عمدتا در کف سد مورد بررسی قرار می گیرد ولی ممکن است اولی است و در درون بدنه و یا در داخل فونداسیون مورد بررسی قرار گیرد. عوامل تاثیرگذار بر روی آن عبارتند از : خصوصیات زهکش ها و همچنین طول ترک خوردگی.
نیروی برکنش در داخل بدنه سد:
نیروی برکنش در داخل سد بیشتر در سدهای بتن غلتکی اهمیت دارد ولی در سدهای بتنی وزنی معمولی این مقدار را می توان به صورت خطی از۵۰ درصد ماکزیمم آب سراب در بالادست تا ۵۰ درصد آب پایاب یا صفر (درحالتی که آب در پایین دست وجود ندارد) در پایین دست در نظر گرفت. این فرض بر مبنای نسبتا نفوذ ناپذیر بودن بتن سالم (ترک نخورده) است. طبیعی است که ترک خوردگی وجه بالادست و یا وجود درزهای ضعیف افقی هنگام ساخت می توانند در این فرض تاثیر داشته باشند.

• • نیروی برکنش در کف سد:

نیروی ناشی از فشار برکنش در کف سد با فرض توزیع خطی این فشار، به صورت زیر محاسبه می شود:
(۲-۴)

که در آن:
نیروی برکنش
وزن مخصوص آب
ارتفاع آب بالادست
ارتفاع آب پایین دست
عرض کف
توجه به نکات زیر در محاسبه نیروی زیرفشار ضروری است:

• • محل اثر نیرو همان مرکز سطح نمودار خطی فشار است.

• • • • برای محاسبه فشار برکنش ناشی از وجود آب در پایین دست، بدون توجه به شرایط جریان (که باعث پرش هیدرولیکی و … می شود) کل عمق آب پایین دست لحاظ می شود.

    ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• • اگر قسمتی از سد ترک بخورد با نفوذ آب در قسمت ترک خورده نیروی زیر فشار در طول قسمت ترک خورده افزایش می یابد و هد آب در طول ترک ثابت و برابر با مقدار هد بالادست خواهد شد. محاسبه نیروی زیرفشار در این حالت مستلزم یک فرایند سعی و خطا است زیرا طول ترک نیز تابعی از نیروی زیرفشار است.

• • در هنگام زلزله فرض می شود فشار برکنش بدون تغییر باقی می ماند.

نیروی زیر فشار از نیروهای پر اهمیت در سدهای وزنی است و کاهش آن می تواند بسیار مفید باشد، به همین منظور می توان در قسمت نزدیک پاشنه سد از زهکش استفاده کرد. طبق دستورالعمل مهندسین ارتش آمریکا در صورت استفاده از زهکش، توزیع نیروی زیرفشار را در چهار حالت مختلف با توجه به فاصله زهکش از پنجه  و همچنین طول ناحیه بدون فشار  ، به صورت شکل های زیر خواهد بود.

• • حالت اول

مقدار نیرو:
شکل۲-۳ . توزیع فشار برکنش با وجود زهکش
در روابط بالا پارامتر ها به صورت زیر تعریف می شوند:
ارتفاع آب در بالادست
ارتفاع آب در پایین دست
هد موجود در زیر زهکش (هد زهکشی شده)
ارتفاع زهکش
ضریب کارایی زهکش

• • ضریب کارایی زهکش یا همان میزان مفید بودن سیستم زهکش به عمق، اندازه و فاصله زهکش ها، خصوصیات فونداسیون و … بستگی دارد و این مقدار میتواند بین ۲۵ تا ۵۰ درصد تغییر کند و در اطلاعات طراحی، اطلاعات کافی برای بدست آوردن مقدار آن باید وجود داشته باشد. در شرایط خاص این مقدار می تواند تا ۶۷ درصد افزایش پیدا کند. لازم به ذکر است که در این تحقیق ضریب کارایی زهکش برابر ۵۰ درصد فرض شده است.

• • حالت دوم

مقدار نیرو:
شکل۲-۴٫ توزیع فشار برکنش با وجود زهکش

• • حالت سوم

مقدار نیرو:
شکل۲-۳ . توزیع فشار برکنش با وجود زهکش

• • حالت چهارم

مقدار نیرو:
شکل۲-۵ . توزیع فشار برکنش با وجود زهکش

- داده ­ها رتبه بندی شدند که برای این منظور از آماره T استفاده گردید.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

- امید ریاضی ^۱E_i، واریانس V_i ^۱و شاخص U_i ^۱از روابط زیر محاسبه شد :
( ۸ )
( ۹ )
Ui ^۱ (۱۰ )
در روابط بالا N تعداد سال­های آماری مورد استفاده است. محل تلاقی شاخص U و U¹ با محدوده­ ۹۵ درصد اطمینان نشان دهنده تغییرات سری زمانی، و شاخص Uبعد از محل تلاقی وضعیت روند کاهش یا افزایش سری را نشان داده است (همتی، ۱۳۹۰ ).
۴ – ۷ - روش هموار ساز هالت _ وینترز
برای پیش ­بینی یک مساله حائز اهمیت است، و آن این است که باید اطلاعات و داده ­های دقیق و کافی از گذشته آن در اختیار باشد. این مورد یکی از مشکلات استفاده از ­­ا­­­کثر روش­ها در آب­و­هواشناسی به­ ویژه در ایران محسوب می شود و دقت مدل­ها را تحت تاثیر خود قرار می­دهد. سری­های زمانی بسیاری وجود دارند که می­توانند به وسیله­ یک چند جمله­ای به طور مناسب مدل­بندی شوند. مثلا یک سری فصلی یا سیکلی را نمی­ توان به آسانی به وسیله یک مدل چند جمله­ای معرفی کرد.
از روش هالت _ وینترز برای پیش ­بینی­های کوتاه مدت و همچنین پیش ­بینی­های میان مدت استفاده می­ شود. این رویه برآورد پویایی از مولفه­های روند، سطح و مولفه­های فصلی فراهم می­آورد (بایزیدی و همکاران ۱۳۹۱ - ۲۰ ). پیش ­بینی سری­های زمانی در این روش به یکی از حالات جمعی یا ضربی که در معادلات زیر نشان داده شده صورت گرفت :
Y_t = M + T + C + S + I ± e ( 11 )
Y_t = M × T × C × S × I ± e
در مطالعات فوق: Yt سری زمانی پیش ­بینی شده
M میانگین وزنی مورد بحث بیشترین میزان وزن به جدیدترین مشاهده سری زمانی داده شد. و به ترتیب که به داده ­های قبلی­تر سری زمانی برگشت می­ شود، وزن­ها نیز کمتر گردیدند.
برای پیش ­بینی در این مدل لازم بود، مولفه­های سطح یا میانگین (_t x̅ )، روند (T_t )، C مولفه چرخه­ای، S مولفه فصلی، I نوسانات نامنظم در طول سری و e خطاهای مشاهداتی باشند. حالت تجمعی پیش بینی هالت _ وینترز و آریما مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت دو روش با هم مقایسه و نتایج حاصل از آن­ها بیان شد.
برای بیان روش هالت _ وینترز از معادلات زیر استفاده شده است :
( ۱۳ )
۰ < A < 1
( ۱۴ ) T _۱ = ᵦ t _{t – ۱} + ( ۱ - ᵦ ) ( X̅ _۱ – X̅ _t-1 )
۰ < B < 1
( ۱۵ ) F _۱ = γ e _{t – s} + ( ۱ – γ )
۰ < C < 1
در معادلات فوق x _t جدیدترین مشاهدات است. A, B, C ضرایب مربوط به هموارسازی نمایی هستند که مقدار عددی آن­ها بین صفر و یک متغیر است. چنانچه سری زمانی مشتمل بر دوره­ زمانی سال یا دوره خاصی باشد، مولفه­های فصلی مربوط به آن در سال یا دوره­ قبل با F t – s نشان داده شد. با رسیدن به زمان n، مقادیر آتی سری ( y _n+h) بر مبنای معادله ی زیر پیش بینی شدند.
Ŷ _{n – h} = y̅ _n + h _t + f _{t – s} ( ۱۶ )
این روش قبل از شروع پیش ­بینی ابتدا داده ­های واقعی را بر اساس مولفه­های معرفی شده شبیه سازی می­ کند و زمانی که فاصله­ی بین داده ­های واقعی و شبیه سازی شده به حداقل ممکن رسید، مقادیر آتی را پیش ­بینی می­ کند. معیار دیگر نکویی برازش مدل و صحت و دقت پیش ­بینی مدل، انحراف باقیمانده­هاست ( خورشید دوست و همکاران ۱۳۸۸).
۴ – ۸ – مدل­های باکس _ جنکینز
یک سری زمانی مجموعه ­ای از مشاهدات است که در یک دوره خاص زمانی، بر حسب زمان مشاهده مرتب شده باشند. معمولأ سری زما­نی به صورت ،……… ، ، نشان داده می­شوند، n ،……..۳،۲،۱ = t بیانگر زمانی است که مشاهده در آن اندازه ­گیری شده است و n تعداد مشاهدات را نشان می­دهد. لازم به ذکر است فواصل زمانی برای ثبت مشاهدات یک سری زمانی متفاوت است و می ­تواند سال، فصل، ماه، هفته، روز و … باشد. لذا برای رسیدن به یک مدل باکس _ جنکینز(ARIMA) موارد زیر باید مرحله به مرحله به کار برده شوند (عیسی پور ۱۳۹۲).
۴- ۸ – ۱ - بررسی ایستایی در واریانس
اولین گام در سری­های زمانی رسم نمودار آن می­باشد. نمودار سری زمانی به شناسایی روند، ناایستایی در واریانس، فصلی بودن و شناسایی داده ­های پرت کمک شایانی می­ کند. با توجه به آن که مدل­های احتمال سری­های زمانی برای سری­های ایستا در میانگین و واریانس تعریف شده ­اند لذا لازم است که ابتدا ایستایی سری را بررسی کرد و در صورت ناایستا بودن سری، با انجام تبدیلات مناسب به یک سری ایستا تبدیل کنیم. مهم­ترین ابزار برای تشخیص پایایی واریانس استفاده از روش COX BOX – می­باشد (خرمی و همکاران۱۳۸۶ -۱۴۱).تبدیلات باکس _ کاکس تبدیلات نهایی هستند که تابع احتمال اطلاعات تبدیل یافته را به تابع نرمال نزدیک می­ کنند(کمالی و همکاران ،۱۳۸۵). بنابراین داده­هایی که نرمال نبودند با بهره گرفتن از تبدیلات باکس _ کاکس نرمال سازی شدند. این مرحله باید قبل از هرگونه تحلیلی به مرحله اجرا در آید برای دو پارامتر انتخابی ایستگاه مورد مطالعه این مرحله انجام شد و پایایی واریانس آنها مورد بررسی قرار گرفت.در داده هایی که مقدار λ آنها برابر یک بود تبدیل داده ها انجام نشد.
(۱۷) تبدیل توانی باکس –کاکس T()= =
در مقادیر بالا γ مقدار BOX-COX ، Z_t سری تبدیل شده و x_t سری اولیه می­باشد.
۴ – ۸ – ۲ - بررسی ایستایی در میانگین
چنانچه یک سری زمانی در میانگین ناایستا باشد، مهم­ترین ابزار تبدیل این سری به یک سری ایستا تفاضلی کردن می باشد. بررسی ایستایی و ناایستایی در میانگین برای ایستگاه مورد مطالعه انجام شد و ایستگاه که فقط در واریانس ناایستا بود، با آزمون باکس - کاکس ایستا شد. در آخر هم برای اطمینان از ایستایی میانگین نمودار تحلیل روند خطی برای تمام سری­های تفاضلی شده رسم گردید. تفاضلی کردن مرتبه اول و دوم یک سری زمانی به صورت زیر تعریف می­ شود:
(۱۸) - =
+ ۲ - = ( - )– = - =

را عملگر تفاضلی می­نامند. تفاضلی کردن مرتبه d را با نشان می­دهیم.و در عمل می­توان با یک یا دو بار تفاضلی کردن یک سری ناایستای فصلی یا غیر­فصلی را به یک سری ایستا تبدیل کرد.
۴ – ۸ – ۳ - رسم نمودارهایACF و PACF
نمودارهای ^[۶۴]acf و ^[۶۵]pacf وسیله­ای مهم برای تشخیص مدل می­باشند. رسم این نمودار­ها در تعیین نوع و مرتبه فرایند مفید است. زیرا با بررسی تأخیرهای صورت گرفته در این نمودار مقادیر ^[۶۶]AR(p) و ^[۶۷]MA(q) بدست می ­آید. در پارامترهای انتخابی برای انجام مراحل پیش ­بینی، این نمودار­ها برای سری­های اصلی و تفاضلی شده رسم گردید.
۴ – ۸ – ۴ - بررسی مناسبت مدل
پس از تشخیص یک مدل مناسب و برآورد پارامترهای آن، سوالی که باقی می­ماند این است که آیا این مدل رسا است یا نه ؟پس از بررسی نمودارهای acf و pacf مدل مورد نظر به نرم افزار معرفی گردید و مناسبت آن مورد برازش قرار گرفت برای فصولی که در آنها تبدیلات واریانس انجام نشد مدل برای سری اصلی، و برای فصولی که تبدیلات واریانس انجام گرفت، مدل برای سری تبدیل شده محاسبه گردید. مقادیر AR(P) و MA(q) در چند حالت برازش گردید و برای تمام شاخص ­ها صحت آنها مورد آزمون قرار گرفت و در نهایت بهترین مدل انتخاب شد.
برای بررسی مناسبت مدل موارد زیر به ترتیب انجام شد:
الف) بررسی نرمال بودن باقیمانده­ها (رسم نمودار احتمال نرمال و هیستوگرام باقیمانده­ها)
ب) بررسی فرض استقلال باقیمانده­ها (رسم نمودارهای acfو pacf باقیمانده­ها)
ج)بررسی فرض ثابت بودن واریانس باقیمانده­ها
د) رسم نمودار باقیمانده­ها در برابر زمان
جدول ۴ – ۳ رفتارتوابع خودهمبستگی و خود همبستگی جزئی برای مدل­های ایستا(خرمی وبزرگ نیا،۱۳۸۶)

شرکت ها بایستی در پایان هر دوره فعالیت صورت های مالی اساسی تهیه نمایند. یکی از این صورت‏های مالی صورت سود و زیان است که آخرین رقم آن سود خالص واحد تجاری است. در واقع سود از جمله برترین شاخص های اندازه گیری فعالیت های واحد اقتصادی است (ثقفی و آقایی ، ۱۳۷۳: ۵). با توجه به اهمیت و کاربردهای مختلف سود اهداف گزارشگری سود شامل موارد زیر است:
سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات و توزیع مجدد ثروت بین افراد است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سود به عنوان راهنمایی مورد تصور است که بر اساس آن سیاست های مربوط به سود تقسیمی و نگهداری سود تدوین می شود.
سود را به عنوان شاخصی از بیشترین مبلغی می دانند که می تواند به صورت سود تقسیمی توزیع یا در شرکت سرمایه گذاری مجدد شود.
سود به عنوان راهنمایی برای سرمایه گذاری و تصمیم گیری مورد توجه قرار می گیرد.
معمولاً چنین فرض می شود که سرمایه گذاران می کوشند بازده مبلغی را که سرمایه گذاری می‏کنند به حداکثر برسانند. در واقع سرمایه گذاران به دنبال سهام شرکت هایی هستند که از توان سودآوری بالایی برخوردارند و حاضرند سهام این شرکت‏ها را به قیمت بالاتری خریداری کنند (هشی و دیگران ، ۱۳۸۸: ۳۷). البته با توجه به درجه قابل قبولی از ریسک، سود به عنوان یک ابزار یا وسیله پیش بینی کننده به حساب می آید که افراد را در امر پیش بینی سودها و رویدادهای اقتصادی آینده یاری می دهد. سود معیاری است که از مباشرت مدیریت بر منابع شرکت و کارایی در به انجام رساندن امور شرکت است، به طوری که هیات استانداردهای حسابداری مالی این موضوع را بدین صورت ارائه کرده است:
“یکی از هدف های صورت‏های مالی این است که در مورد قضاوت درباره توانایی مدیریت از نظر استفاده بهینه یا اثر بخشی از منابع شرکت و جهت دادن به عملکرد در راستای دستیابی به هدف اولیه شرکت که با گذشت زمان بالاترین مقدار نقد به مالکان بازگرداند، اطلاعاتی مفید ارائه نماید". گزارشگری
سود می تواند به عنوان ابزاری باشد تا مدیریت بر اساس آن در مورد آینده برنامه ریزی نماید.
۲-۲-۱-۳- پیش بینی سود و استفاده کنندگان سود
پیش بینی عنصر کلیدی در تصمیمات اقتصادی است. سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، مدیریت و سایر اشخاص در تصمیم گیری های اقتصادی خود متکی به پیش بینی ها و انتظارات هستند. برای مثال یک سرمایه گذار در تصمیماتی همچون خرید، فروش یا نگهداری سهام، مایل است از زمان و میزان سودهای تقسیمی و ریسک آنها مطلع باشد. برای آگاهی از این گونه خصوصیات سودهای تقسیمی آتی که از قبل و با دقت کامل میسر نیست، به ناچار باید به پیش بینی روی آورد. اعتباردهندگان نیز به سود آتی شرکت علاقه‏مند هستند. هر قدر میزان سود پیش بینی شده شرکت بیشتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که اعتباردهندگان اصل و بهره اعتبار اعطایی را در سررسیدهای مقرر دریافت دارند. مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات شرکت ها پیش بینی های سود ارائه شده توسط شرکت ها در فواصل زمانی معین است. البته برای اعتباردهندگان این امکان وجود دارد که برای بررسی اعتبار شرکت ها و یا طبق قراردادهایی که با شرکت منعقد می کنند، اطلاعات خاصی را از شرکت بگیرند. ولی مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و سایر استفاده کنندگان از اطلاعات شرکت ها (در بورس اوراق بهادار) پیش بینی های سود ارائه شده توسط مدیریت شرکت ها در فواصل زمانی معین است. پیش بینی سود باید اطلاعاتی فراهم کند که منطقی و به موقع باشد تا بتواند نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان را به نحو مناسبی بر طرف نماید. انجمن های حرفه ای حسابداری در برخی از کشورها در جستجوی یافتن مبانی رضایت بخش برای تهیه و ارائه پیش بینی های مالی هستند. در سال ۱۹۷۲ در تحقیقی که توسط انجمن حسابداران خبره کانادا انجام شد، اسکینر^[۱۴] هدف حسابداری را انتقال اطلاعات مربوط با توجه به نیازهای استفاده کنندگان بیان کرد. در سال ۱۹۷۳ نیز یک گروه تحقیقاتی از انجمن حسابداران رسمی امریکا به سرپرستی رابرت ام تروبلاد^[۱۵] اظهار داشتند که هدف اصلی صورتهای مالی ارائه اطلاعات مفید برای اتخاذ تصمیمات اقتصادی است. در سال ۱۹۷۵ کمیته نظارت بر استانداردهای حسابداری انگلیس بیان داشت: به عنوان یک دیدگاه اساسی گزارش های ارائه شده از سوی شرکت ها باید تا حد امکان نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان را برآورد سازد. در همه این بیانیه ها اهداف گزارشگری مالی شامل ارکان معینی است. همگی آنها گزارش اطلاعات را مورد بحث قرار داده و بر ارائه اطلاعات سودمند و مربوط تاکید دارند تا در جهت تخصیص کارا و استفاده اثر بخش از منابع، اتخاذ تصمیمات و قضاوت در مورد عملکرد مدیریت مفید واقع شوند. این گروه از تحقیقات همچنین به طور غیر مستقیم به استفاده کنندگان اطلاعات اشاره می کنند. البته نظر هر یک از گروه های استفاده کننده با توجه به نیازهای اطلاعاتی آنها نسبت به مسئله پیش بینی سود می تواند متفاوت باشد. این استفاده کنندگان در یکی از سه گروه ذیل قرار می گیرند:
گروه استفاده کنندگان دارای امتیاز، از قبیل اداره مالیاتی، سازمان های نظارت و بازرسی، دولت، بانک ها
گروه سهامداران، اعم از سهامداران گذشته، حال، آینده و مشاوران آنها
گروه ذینفعان ویژه مثل رقبا، اعتباردهندگان و سایر ذی نفعان اقتصادی که تحت تاثیر افشای اطلاعات قرار دارند (قربانی ، ۱۳۸۹: ۱۲).
۲-۲-۱-۴- فواید سود برای سرمایه گذاران
ارزیابی برای سرمایه گذاران انگیزه اصلی برای پژوهش های حسابداری است. بهبودهای اخیر در نظریه سرمایه، دلایلی برای انتخاب رفتار قیمت اوراق بهادار به عنوان آزمونی تجربی از مفید بودن سود را فراهم نموده است. تاکید بر فواید سود از اواخر دهه ۱۹۶۰ محسوس است، زیرا مساله ارتباط و فواید اطلاعات مالی و انتخاب رویه های حسابداری مطلوب در راس دستور کار تحقیقات حسابداری بود. واضح است که توانایی استنباط ما در مورد مفید بودن اطلاعات مالی به شواهد بازار سرمایه محدود است. ارزیابی مفید بودن اجتماعی هر گونه عمل قانونی یا عمومی نتایج پیچیده ای دارد که ساده تر از مقررات افشای مالی نیست. هر چند که این مشکلات اقتصاددانان و سایر متخصصین علوم اجتماعی را از درگیر کردن خود در ارزیابی مؤثر بودن، مربوط بودن و مفید بودن رویه های اجتماعی باز می دارد، ولی ارزیابی مفید بودن سود که محصول اولیه مقررات افشای مالی است، به طور آشکار اهمیت قابل توجهی دارد. مفید بودن سود، اهمیت زیادی برای کاربران اطلاعات مالی نظیر محققان حسابداری، قانون گذاران و خط مشی گذاران دارد. سود گزارش شده در صورت های مالی اولین قلم اطلاعاتی فراهم شده در این صورت ها است. بیور^[۱۶] می‏گوید: “محتوای اطلاعاتی سود مربوط ترین مساله حرفه حسابداری است، زیرا نتایج آن مستقیماً مطلوبیت فعالیت حسابداری را منعکس می نماید". نظریه های اقتصادی نقش اصلی سود شرکت را کمک به تخصیص منابع در بازار سرمایه می­دانند.
از سویی دیگر، وجود برخی از شرایط در محیط گزارشگری مالی، امکان ارزیابی مستقیم کیفیت اطلاعات به وسیله استفاده کنندگان را دشوارتر می سازد که از آن جمله می توان به تضاد منافع، پیامدهای اقتصادی با اهمیت، پیچیدگی اطلاعات و عدم دسترسی مستقیم به اطلاعات اشاره کرد (نیکخواه آزاد و دیگران ، ۱۳۷۸: ۱۵). در این میان مدیران می توانند از دانش خود درباره فعالیت های تجاری برای بهبود اثر بخشی صورت های مالی به عنوان ابزاری برای انتقال اطلاعات به سرمایه گذاران و اعتباردهندگان استفاده کنند. با این حال چنانچه مدیران برای گمراه کردن استفاده کنندگان صورت های مالی (درون و برون سازمانی) از طریق اعمال اختیارات خود در زمینه گزینش های حسابداری اختیاراتی داشته باشند، ممکن است نتیجه عکس حاصل شود که در این صورت رویدادی تحت عنوان مدیریت سود رخ می دهد. امروزه مدیریت سود یکی از موضوعات بحث انگیز و جذاب در پژوهش های حسابداری به شمار می رود، که در ادامه به معرفی مدیریت سود می پردازیم.
۲-۲-۲- مفاهیم مدیریت سود
فلسفه مدیریت سود، بهره گیری از انعطاف روش استاندارد و اصول پذیرفته شده حسابداری می باشد. البته تفسیرهای گوناگونی که می توان از روش های اجرایی یک استاندارد حسابداری برداشت کرد، از دیگر دلایل وجود مدیریت سود می باشد. این انعطاف پذیری دلیل اصلی تنوع موجود در روش های حسابداری است. در زمانی که تفسیر یک استاندارد بسیار انعطاف پذیر است، یکپارچگی داده های ارائه شده در صورت‏های مالی کمتر می شود. اصول تطابق و محافظه کاری نیز می تواند باعث مدیریت سود شود. بنابر گفته گتشو^[۱۷] (۱۹۸۶)، شرکت کارباید^[۱۸]، سود سه ماهه نخست سال مالی خود را بدون اضافه نمودن به موجودی نقد و تنها با بهره گرفتن از روش تعهدی حسابداری استهلاک، معافیت های مالیاتی سرمایه گذاری ها و به حساب دارایی بودن بهره، افزایش داد. مدیران شرکت تأکید کرده اند که این کار برای ارائه صورت های مالی واقعی تر و قابل مقایسه کردن صورت های مالی شرکت، با سایر شرکت های در صنعت مشابه، صورت گرفته است. تحلیل گران مالی و حسابرسان از این پدیده به عنوان «ترفند حسابداری» نام می برند. این در حالی است که تمامی این اقدامات در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری صورت گرفته است (نوروش و دیگران ، ۱۳۸۴: ۱۶۸).
مفهوم مدیریت سود از زوایای مختلفی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است و تعاریف مختلفی از آن ارائه شده است. برای نمونه از نظر گاردون و همکارانش^[۱۹]، اگر زمانی مدیران روش خاصی از روش‏های حسابداری را برگزینند و نوسانات سودهای گزارش شده کاهش یابد، نتیجه مدیریت سود است. آنها همچنین متذکر می شوند که مدیران در حدود قدرتشان که ناشی از آزادی عمل در چارچوب اصول و روش‏های پذیرفته شده حسابداری است می توانند روی سود گزارش شده اثر بگذارند (سوگت رویچوهیری^[۲۰] ، ۲۰۰۶: ۳۳۷). به نظر هیلی و والن^[۲۱] (۱۹۹۹) مدیریت سود هنگامی رخ می دهد که مدیران از قضاوت های شخصی خود در گزارشگری مالی استفاده کنند و ساختار معاملات را جهت تغییر گزارشگری مالی دست کاری می نمایند. این هدف به قصد گمراه نمودن برخی از صاحبان سود در خصوص عملکرد اقتصادی شرکت با تأثیر بر نتایج قراردادهایی است که انعقاد آنها منوط به دستیابی به سود شخصی می باشد، صورت می گیرد.
جونز و مارشا^[۲۲] (۲۰۰۱) تعریف جامعی در خصوص مدیریت سود ارائه نموده اند. به نظر آنها مدیریت سود (دستکاری سود) زمانی اتفاق می افتد که مدیران با بهره گرفتن از قضاوت (تشخیص) در گزارشگری مالی و ساختار مبادلات جهت گمراه نمودن بعضی از ذینفعان (شامل سهامداران، اعتباردهنگان، کارکنان، دولت، سرمایه گذاران و غیره) درباره عملکرد اقتصادی شرکت با تحت تأثیر قرار دادن نتایج قراردادی که به ارقام حسابداری گزارش شده وابسته است، در گزارشگری مالی تغییر ایجاد می کنند.
دی^[۲۳] (۱۹۸۸) بیان می کند که مدیریت سود معمولاً از استفاده مدیران از مزایای عدم تقارن اطلاعاتی ناشی می شود. وی حداقل دو مسأله مهم را مطرح نموده است. اولاً، برای افزایش پاداش مدیران که توسط سرمایه گذاران تأمین می شود، سود دستکاری می شود و ثانیاً، سرمایه گذاران بالفعل تمایل دارند که بازار برداشت بهتری از ارزش شرکت داشته باشد. بنابراین، انتقال ثروت بالقوه از سرمایه گذاران جدید به سرمایه‏گذاران قدیمی که ایجاد کننده یک تقاضای داخلی برای مدیریت سود هستند، به وجود می آید.
شیپر^[۲۴] (۱۹۹۳) مدیریت سود را دخالت عمدی در فرایند گزارشگری مالی خارجی با قصد به دست آوردن سود، تعریف می کند. به طور کلی می توان گفت که مدیریت سود یعنی اقدامات آگاهانه به عمل آمده توسط مدیریت در خصوص چگونگی گزارش سود جهت رسیدن به اهداف خاص به گونه ای که منطبق با اصول و رویه های حسابداری می باشد. هر چند که این تعریف ها در سطح وسیع مورد پذیرش است، اما کاربرد عملیاتی این تعریف ها، کمی دشوار است، زیرا قصد و نیت مدیریت، شواهد عینی در اختیار نمی‏گذارد. در ادبیات حسابداری ارائه تعریف روشن از مدیریت سود مشکل است، زیرا مرز میان مدیریت سود و تقلب های مالی مشخص نمی باشد. تقلب مالی، حذف یا دستکاری عمدی واقعیات اصلی یا داده های حسابداری است که در کنار سایر داده های موجود، باعث تغییر قضاوت و یا تصمیم گیری استفاده کننده از داده ها خواهد شد. جهت تعیین خط مشی کمیسیون بورس اوراق بهادار در خصوص مدیریت سود، نظریه‏های اخیر کمیسیون بورس اوراق بهادار مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در حالی که بیشتر این منابع به واژه مدیریت سود اشاره داشتند، ولی هیچ کدام از این منابع تعریف روشنی از مدیریت سود ارائه نداده اند. هر چند که لویت^[۲۵] (۱۹۹۸) خاطر نشان می سازد که انعطاف پذیری در حسابداری به این حرفه اجازه می‏‏دهد که نوآوری هایی داشته باشد. انحرافاتی چون مدیریت سود، هنگامی رخ می دهد که افراد از این انعطاف‏پذیری سوء استفاده می نمایند و از این انحرافات جهت پوشش نوسان های مالی واقعی استفاده می‏شود. این مهم باعث می شود نتایج واقعی عملکرد مدیریت آشکار نشود (نوروش و دیگران ، ۱۳۸۴: ۱۶۹-۱۶۸).
به طور وضوح، مطالعات تئوری نمایندگی بارها تحت طبقه بندی مدیریت سود قرار گرفته، از این‏ رو مدیریت شرکت تلاش دارد تا سود را تحت تأثیر قرار دهد برای:
بیشینه سازی پاداش ها.
اجتناب از نقص شروط بدهی‏های اوراق قرضه که از پرداخت سود سهام جلوگیری می کند.
حداقل نمودن گزارش درآمد برای به حداقل رساندن دخالت دولت اگر مؤسسه قابلیت سیاسی بالائی داشته باشد.
نمونه های دیگری از مدیریت سود برای حداکثر نمودن قیمت سهام برای سهامداران موجود در ارتباط با سهامداران بالقوه جایی که درآمد گزارش شده که شاخص مهمی از قیمت سهام می باشد، مشاهده می‏گردد. کتمان سود واقعی اهرمی است که مدیریت از آن استفاده می کند که آنها با افزودن هزینه های بیشتر در تنظیم سود و زیان سود را به حداقل رسانده برای اینکه حمایت دولت را بر علیه رقبای خارجی درخواست نماید. بعضی شواهد مؤید آن است که شرکت ها به طور متوسط از میان تعرفه ها، سهمیه ها و قراردادهای بازاریابی با سود کم و اندک در پی وضعیت حمایتی هستند. اگر این اثرات آماده و ارائه شود مدیریت ایجاد سود را در داخل منابع اطلاعاتی خواهد گنجاند. زیرا بازار از انعکاس نادرست سود آگاه نخواهد شد. به هر حال پژوهش ها مؤید این می باشد که مدیریت سودها و درآمدها مشکل است و برای کشف و پیاده کردن آن بحث و عملیات طولانی انجام گرفته است. یک نمونه از مدیریت بر مبنای سود، «هموارسازی سود» می‏باشد (کرباسی یزدی ، ۱۳۸۷: ۲۰۶).
مدیریت سود، دخالت عمدی در فرایند گزارشگری مالی خارجی با قصد بدست آوردن سود است. انعطاف پذیری در حسابداری به این حرفه اجازه می دهد که فرآوری هایی داشته باشد. انحرافاتی چون مدیریت سود، هنگامی رخ می دهد که افراد از این انعطاف پذیری سوء استفاده می نمایند و از این انحرافات برای پوشش نوسان های مالی واقعی استفاده می شود. این مهم، باعث می شود نتایج واقعی عملکرد مدیریت آشکار نشود. این عبارت، بر این دلالت دارد که در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری، اگر تصمیمات حسابداری برای دگرگون سازی یا پنهان نمودن عملکرد اقتصادی واقعی شرکت مورد استفاده قرار گیرد، می‏تواند مدیریت سود تلقی شود (نوروش و نیکبخت ، ۱۳۸۴: ۱۶۹).
۲-۲-۳- انگیزه های مدیریت سود
۲-۲-۳-۱- قرارداد بین مدیران و مالکان
یکی از حوزه های مورد مطالعه در حسابداری اثباتی، مربوط به قراردادهای بین مدیران و مالکان بوده است. این زمینه پژوهش با تئوری نمایندگی رابطه ای تنگاتنگ دارد. یکی از راه های ایجاد انگیزه در مدیران این است که سهام شرکت به آنان داده شود. راه دیگر، آن است که با توجه به قیمت سهام، بر اساس عملکرد مدیران به آنان پاداش هایی پرداخت شود و یا اینکه مشاهده می شود پاداش هایی که در ازای عملکرد مدیران داده می شود، به سود خالص و درآمد شرکت بستگی دارد. استفاده از سود خالص و درآمد باعث می‏شود که بتوان بین عملکرد و اجزای تشکیل دهنده سود خالص (مانند افزایش درآمد یا کاهش هزینه ها) رابطه دقیق تری برقرار کرد. مدیرانی که پاداش آنها بر اساس افزایش سود خالص تعیین می گردد دارای انگیزه مشخصی می شوند تا از طریق دستاویز قرار دادن قوانین و مقررات حسابداری، سود را بالا ببرند. این پدیده را “فرضیه مبتنی بر برنامه پرداخت پاداش” می نامند. در این فرایند مدیران تا آنجا که امکان دارد هزینه ها را کاهش می دهند تا احتمال افزایش سود در آینده بالا رود. منظور کردن استهلاک به روش خط مستقیم (و نه به روش تصاعدی) نمونه ای از تصمیمی است که مدیر می تواند در رابطه با بکارگیری قواعد و مقررات حسابداری اتخاذ نماید (خسرو نژاد ، ۱۳۸۸: ۲۱).
۲-۲-۳-۲- قرارداد بین مدیران و بستانکاران
قراردادهای متعارف وام (اوراق قرضه) یکی دیگر از موضوعاتی است که بسیار مورد پژوهش قرار می‏گیرد. می توان ثابت کرد که مدیر در صدد به حداکثر رساندن منافع خود است، به ویژه اگر دارای سهام شرکت باشد تصمیمی نخواهد گرفت که بیشترین منافع دارندگان اوراق قرضه تأمین شود. بنابراین اغلب بستانکاران از مدیریت می خواهند تا قراردادی را امضاء کنند که منافع آنان محفوظ بماند. برای مثال، مدیریت انگیزه ای برای انتشار اوراق قرضه ای ندارد که نسبت به اوراق قرضه عرضه شده اولویت داشته باشد، زیرا وی با این اقدام ریسک اوراق قرضه جدید را کاهش می دهد که در نتیجه قیمت آنها کاهش خواهد یافت.
در مورد فرضیه های مربوط به قرارداد وام، همانند فرضیه های مربوط به پاداش مدیران، مدیریت دارای انگیزه می شود که سود های دوره آینده را به دوره کنونی منتقل کند، زیرا این اقدام باعث می شود که نسبت بدهی ها به حقوق صاحبان سهام کاهش یابد. این پدیده را فرضیه “بدهی ها به حقوق صاحبان سهام” می‏نامند. بستانکاران در بسیاری از قراردادهای وام، نسبت های مالی را تعیین می کنند و مدیریت را ملزم می‏ نمایند تا به گونه‏ای عمل کند تا نسبت مزبور از حد معینی فراتر نرود. برای مثال، امکان دارد وام‏دهندگان، شرکت را ملزم نمایند تا نسبت جاری را در سطح معینی نگه دارد.
۲-۲-۳-۳- انگیزه های سیاسی
شرکت های بزرگ که از نظر سیاسی در معرض دید همگان قرار دارند، دارای انگیزه هایی هستند که سودها را به دوره های آینده انتقال دهند. این پدیده را “گستره فرض” می نامند. این فرض بر پایه دو مسیر مخالف قرار می گیرد که از فرض پاداش تا فرض نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام ادامه می یابد. این امر بیان می کند که شرکت های بزرگ تصمیمات مربوط به حسابداری خود را بر پایه استراتژی هایی قرار می‏دهند که سود کاهش یابد تا کمتر مورد توجه سیاستمداران قرار گیرند. چنین به نظر می آید که این فرضیه در مورد شرکت های بسیار بزرگ به ویژه نفت و گاز صدق می کند.
۲-۲-۳-۴- انگیزه های مالیاتی
شاید مالیات بر درآمد آشکارترین محرک برای مدیریت سود باشد. به هر حال مقامات مالیاتی مایلند قوانین حسابداری خودشان را برای محاسبه مالیات سود در جهت کاهش فضای مانور شرکت ها تحمیل کنند. اما به هر حال صرفه جویی مالیاتی می تواند انگیزه مناسبی برای مدیریت سود تلقی گردد.
۲-۲-۳-۵- تغییرات در مدیران ارشد اجرایی
فرضیه طرح پاداش پیش بینی می کند که به بازنشستگی رسیدن مدیران ارشد اجرایی، موجب اتخاذ استراتژی حداکثر کردن سود خواهد شد تا پاداش خود را افزایش دهند و یا این که آنها برای جلوگیری و یا به تأخیر انداختن التهابات و تشنجات ناشی از عملکرد نامطلوب شرکت ها، اقدام به مدیریت سود برای افزایش آن می نمایند. این محرک ها برای مدیران ارشد اجرایی جدید نیز عملی می باشند. به خصوص اگر در هر گونه کاهش ارزش، مدیران ارشد اجرایی سابق مقصر قلمداد شوند. از طرف دیگر، در مواردی که انتظار می رود سودهای آتی دارای رابطه ضعیفی با سودهای جاری باشند، مدیران سودهای جاری را ذخیره می‏کنند. دلیل این هموارسازی طبق بررسی دیفوند و پارک^[۲۶] امکان التهاب و تشنجات علیه مدیریت، هنگام ضعیف بودن سودهای جاری بدون توجه به عملکردهای سودآوری قبل می باشد. در نتیجه هموارسازی سود برای جلوگیری از گزارش سود کم، امنیت شغلی را زیاد می کند (خسرو نژاد ، ۱۳۸۸: ۲۳).
۲-۲-۳-۶- انگیزه های مربوط به نخستین عرضه عمومی^[۲۷]
ارزش بازار شرکت هایی که برای نخستین بار اوراق بهادار خود را به عموم عرضه می کنند، به درستی مشخص نمی باشد. هیوقز^[۲۸] تحلیلی را ارائه نمود با این محتوا که اطلاعاتی مانند سود خالص می تواند راهنمایی برای سرمایه گذاران در مورد ارزش شرکت باشد. از طرفی دونتو^[۲۹]، کلارکسون^[۳۰]، ریچاردسون و سفسیک^[۳۱] به شواهدی در این مورد پی بردند که بازار نسبت به سودهای پیش بینی شده به عنوان راهنمایی برای تعیین ارزش شرکت به طور شدید عکس العمل نشان می دهد. این موضوع، احتمالی را مطرح می‏کند که مدیران شرکت ها به امید این که ارزش بازار سهام شرکت خود را افزایش دهند، سود را مدیریت می‏کنند.
۲-۲-۳-۷- کاستن از هزینه های معاملاتی
بر مبنای تئوری هزینه معاملاتی شرکت هایی که سود بیشتری دارند، در تعامل با ذینفعان (سرمایه‏گذاران، اعتباردهندگان، تأمین کنندگان مواد، کارکنان و مشتریان) هزینه های معاملاتی کمتری می‏پردازند. از این‏رو منافع شرکت چنین اقتضا می‏نماید که حتی از راه دستکاری رقم سود بیشتری راگزارش
نمایند (مهرآذین ، ۱۳۸۷: ۵۰).
۲-۲-۳-۸- برآوردن انتظارات
برآوردن انتظارات انگیزه دیگری برای مدیریت سود است که از آن به عنوان تئوری انتظارات^[۳۲] یاد شده است. این تئوری بیان می دارد، تصمیم گیرندگان در ارزیابی خود از شرکت یک نقطه مبنا دارند و ارزیابی خود را با توجه به همان نقطه مبنا و تعدیل آن از راه توجه به اطلاعات مربوط به سود و زیان های غیر‏ منتظره شرکت انجام می دهند. همچنین تئوری انتظارات بیان می کند که تابع ارزش افراد برای مواقع سود شکل مقعر دارد و در موارد زیان شکل محدب پیدا می کند. از این رو چنین تابعی S شکلی در پیرامون نقطه مبنا (مرکز آن) شیب کمتری دارد. بنابراین شرکت ها می توانند برای اجتناب از عواقب ناخوشایند تغییرات در انتظارات، رقم سود و زیان خود را به نقطه مبنا (پیش بینی تحلیل گران) نزدیک نمایند. این امر برای هر دوسوی نقطه مبنا قابل طرح است. یعنی هنگامی که سود شرکت بیش از پیش بینی تحلیل گران است و شرکت بخشی از سود دوره جاری را به اندوخته های پنهانی منتقل می کند و همچنین وقتی که کمتر از پیش بینی تحلیل گران است و مدیریت از محل اندوخته های پنهانی به افزایش سود گزارش شده دست می زند.
۲-۲-۴- الگوهای مدیریت سود
الگوهای گوناگون مدیریت سود عبارتند از:
۲-۲-۴-۱- الگوی بدست آوردن آرامش
این الگو که مخرب ترین نوع مدیریت سود است، به مدیریت هرویین شهرت یافته است و زمانی اعمال می گردد که به دلیل نارضایتی سهامداران از مدیریت به خاطر عدم دستیابی به اهداف آنها، احتمال برکناری مدیریت وجود داشته باشد. در این حالت مدیریت سعی می کند به روش های مختلف مانند فروش دارایی‏های مستهلک شده، کاهش ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و غیره، سود سال جاری را بالا برده و عملکرد شرکت را خوب جلوه دهد. این شیوه از مدیریت سود تا حد دستیابی به یک آرامش نسبی اعمال می گردد. دلیل نام‏گذاری مدیریت هرویین به این دلیل است که شیوه مورد بحث، همانند استفاده از هرویین برای بار اول خوشایند است اما بعدها آثار زیان بار خود را نشان می دهد (بهاری مقدم ، ۱۳۸۵: ۴۷).
۲-۲-۴-۲- الگوی حداکثرکردن سود^[۳۳]