هیچ کمبودی در تعداد تعاریف رقابت پذیری وجود ندارد ولی مشکل اصلی در عدم وجود تعریفی جامع از رقابت پذیری است. اما بطور کلی می توان رقابت پذیری را قابلیت و توانمندی هایی دانست که یک کسب و کار ، صنعت ، منطقه ، کشور دارا هستند و می توانند آن ها را حفظ کنند تا در عرصه رقابت بین المللی ، نرخ بازگشت بالایی را در فاکتورهای تولید ایجاد کرده و نیروی انسانی خود را در وضعیت نسبتا بالایی قرار دهند. به عبارت دیگر ، رقابت پذیری ؛ توانایی افزایش سهم بازار ، سود دهی ، رشد ارزش افزوده و ماندن در صحنه رقابت عادلانه و بین المللی برای یک دوره طولانی است. مفهوم رقابت پذیری شامل موارد مختلفی مانند مزیت نسبی و یا دیدگاه رقابت پذیری قیمتی، استراتژی و دیدگاه مدیریتی و همچنین دیدگاه تاریخی و فرهنگی-اجتماعی است .برخی رقابت پذیری را یک پدیده کلان اقتصادی می دانند و آن را ناشی از عواملی چون نرخ ارز ، نرخ بهره و کسری بودجه کشورها می دانند. دیدگاه دیگر ، رقابت پذیری را محصول وفور نیروی کار و ارزان بودن دستمزدها در کشور می داند. دیدگاهی دیگر رقابت پذیری را تابعی از غنای کشور ها از نظر برخورداری از منابع طبیعی می داند. اخیرا بسیاری از دیدگاه ها ، رقابت پذیری را به شدت تحت تاثیر سیاست های دولت می دانند.این دیدگاه ها هدفگذاری ، حمایت و تشویق صادرات و سوبسیدهای دولتی را عامل اساسی در موفقیت بین المللی کشورها در صنعتی خاص می دانند. با وجود شواهد زیاد دال بر صنعت این دیدگاه ، برخی مطالعات و مشاهدات این نظر را تصدیق نمیکنند. دیدگاهی دیگر نیز وجود دارد که رقابت پذیری را ناشی از تفاوت در دیدگاه و عملکرد مدیران در فعالیت های اقتصادی از جمله دیدگاه آنها به چگونگی رابطه کارگر و کارفرما می داند.(مهرگان و همکاران،۱۳۸۷،ص۴)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مجمع اقتصاد جهانی ، رقابت پذیری را توانایی اقتصاد ملی در پایداری رشد یا حفظ استاندارد زندگی (درآمد سرانه) می داند. از نظر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه ، رقابت پذیری یعنی توانایی یک ملت در تولید کالاها و خدمات برای ارائه در بازارهای بین المللی و به طور هم زمان حفظ و یا ارتقای سطح درآمد شهروندان در بلندمدت. از دیدگاه کنفرانس سازمان ملل در مورد توسعه تجارت^[۵] ، واضح ترین نگرش به رقابت پذیری از مسیر مقایسه عملکرد اقتصاد کلان و اقتصاد زندگی جامعه بر اساس بهره وری عوامل تولید به دست می آید. مفهوم دقیق رقابت پذیری در این دیدگاه توانایی کشورها در فروش محصولاتشان در بازارهای جهانی است. به عقیده موسسه مدیریت توسعه ، رقابت پذیری ملی به مفهوم اجتماع ساده بنگاه های انفرادی نیست ، بلکه نتیجه عوامل متعددی نظیر نحوه هدایت اقتصاد توسط دولت ، سیاست های اجتماعی و مکانیزم ایجاد ارزش می باشد. رقابت پذیری به مفهوم توانایی کشور در ایجاد ارزش افزوده و افزایش ثروت جامعه به وسیله مدیریت دارایی ها و ایجاد جذابیت ها و … است. بر اساس دیدگاه هیت نیز ، رقابت پذیری ملی عبارت است از میزان تولید کالاها و خدماتی که از سوی یک کشور بتواند به بازارهای بین المللی راه یابد. ضمن آنکه در همین مدت درآمد واقعی شهروندان خود را افزایش دهد و یا دست کم مانع کاهش آن شود. کوهمن نیز معتقد است که رقابت پذیری را می توان به صورت توانایی یک اقتصاد برای ثابت نگه داشتن سهم خود در بازارهای بین المللی و یا افزایش سهم خود در بازار هر فعالیتی که انجام می دهد تعریف کرد ، به شرطی که استانداردهای زندگی را برای حاضران در فرایند رقابت پذیری بهبود بخشد و یا حداقل مانع افت این استانداردها شود. ( بهیکش ، ۱۳۸۰،ص۴۶ )
۳-۱-۴ تعاریف رقابت پذیری
تا کنون تعاریف زیادی از دیدگاه های مختلف در رابطه با رقابت پذیری مطرح شده است. رقابت پذیری به منزله فرآیندی است که افراد ، منابع ، تصمیمات و اقبال خوش را شامل می شود. در دو دهه اخیر شاهد دو مکتب فکری متفاوت در زمینه رقابت پذیری بوده ایم. رویکردهای مبتنی بر فناوری و رویکرد مبتنی بر شایستگی. بر مبنای رویکرد اول ، فناوری اساس رقابت پذیری است ، در حالی که مبنای رویکرد دوم ، سازمان یادگیرنده می باشد که بر قوت ها جهت ماندگاری از طریق الگوبرداری و نیز پیش بینی و پاسخ گویی اثر بخش به تغییرات تاکید می شود.( آقازاده ، ۱۳۸۹، ص۲۳)
اسکات^[۶] ، رقابت پذیری را به عنوان توان افزایش درآمد ها با سرعتی برابر با رقبا و ایجاد سرمایه های ضروری جهت رویارویی با آن ها در آینده تعریف می کند.(اسکات،۲۰۰۷، ص۱۱۷)
باکلی ، معتقد است رقابت پذیری شامل کارایی (دستیابی به اهداف با حداقل هزینه) و توانایی ( داشتن اهداف صحیح) بوده و انتخاب اهداف مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است. رقابت پذیری هم اهداف و هم وسایل دستیابی به اهداف را شامل می شود.(باکلی^[۷] ،۲۰۰۴، ص ۱۷۵)
طبق تعریف مارتز^[۸] ، رقابت پذیری معادل قدرت اقتصادی یک واحد در مقابل رقبایش در بازاری است که براحتی کالاها ، خدمات ، مهارت ها و ایده ها فراتر از مرزهای جغرافیایی عرضه می شود. رقابت پذیری در سطح بنگاه می تواند بعنوان توانایی بنگاه در طراحی ، تولید و بازاریابی محصولات و فروش آن ها بیشتر از رقبا تعریف شود. (مارتز ، ۲۰۰۶،ص۱۱۳)
دی کروز و راگمن^[۹] ، معتقدند که رقابت پذیری در سطح شرکت را می توان به صورت توان شرکت در طراحی ، تولید و یا ارائه محصولاتی که در مقابل محصولات رقبا ، دارای قیمتی پایین تر یا کیفیتی بالاتر در مقابل هزینه ای برابر باشد تعریف نمود. (دی کروز و راگمن ، ۲۰۰۷،ص۱۲۷)
رقابت پذیری از دیدگاه انجمن رقابت پذیری آمریکا ^[۱۰]، به این شرح است : رقابت پذیری به معنای توانایی در افزایش تولید از طریق خلق کالاها و خدماتی با سطح بالاست که بتواند پاسخ مناسبی به معیارهای بازار جهانی ارائه دهد.(مهرگان و همکاران ، ۱۳۸۷،ص۶)
در گزارش رقابت پذیری صنایع اطلاعاتی کانادا اشاره شده که شرکتی رقابت پذیر است که بتواند ضمن ایجاد بازگشت سرمایه قابل قبول ، سهم بازار را حفظ کرده و یا افزایش دهد. بنابراین رقابت پذیری به واسطه سهم بازار و سودآوری شناسایی می شود.(صفری ، ۱۳۹۰، ص۱۸۷)
انجمن ملی رقابت پذیری ایرلند^[۱۱] ، رقابت پذیری را اینگونه بیان می کند: رقابت پذیری عبارت است از توانایی در بدست آوردن و حفظ بازارهای داخلی و خارجی.(فقیه نصیری ، ۱۳۸۹، ص۷۵)
با بررسی همه تعاریف فوق مشخص می شود که هر یک از آنها به بیان یکی از ابعاد موثر بر رقابت پذیری کشورها در صنعتی خاص می پردازد. همچنین با توجه به تغییراتی که در محیط اقتصادی بین المللی رخ داده است ، هیچ یک از این تئوری ها برای بیان علت تجارت کشورها و دلیل موفقیت کشوری در صنعتی خاص و توانایی یک کشور در حفظ موقعیت رقابتی خود در بلند مدت کافی نبوده و نیاز به ارائه نظریه ای است که بتواند ورای مزیت نسبی ، به بیان دلایل رقابت پذیری یک صنعت در سطح جهان بپردازد.(گارلی^[۱۲] ،۲۰۰۵،ص۱۳۹)
رقابت پذیری یک اقتصاد ، به رقابت پذیری شرکت های داخل آن بستگی دارد. با این حال رقابت پذیری اقتصاد ملی چیزی فراتر از جمع ساده یا میانگین رقابت پذیری شرکت­های آن می باشد. رقابت پذیری در سه سطح ملی یا کشوری ، صنعت و شرکت مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.(پورتر و میلر^[۱۳]،۱۹۹۸، ص۱۲۰)
۲-۱-۵ سطوح رقابت پذیری
۲-۱-۵-۱ رقابت پذیری در سطح ملی
رقابت پذیری در عرصه ملی عبارتست از توانایی یک ملت برای ایجاد ارزش های پایدار از طریق واحدهای تولیدی یا بنگاه های اقتصادی خود به منظور ارتقای سطح زندگی شهروندان و به طور کلی افرادی که در ایجاد این ارزش ها فعالیت دارند. نیروی محرکه رقابت پذیری ، بهره وری است. ملت ها از طریق تربیت ماهرترین نیروی کار و ایجاد مناسب ترین فضای کسب و کار با یکدیگر به رقابت می پردازند. فراهم کردن چنین فضایی به نوبه خود به جذب سرمایه گذاری ها و رشد و تعالی شرکت های تجاری و ایجاد فرصت های شغلی جدید کمک می کنند. (علمی ، ۱۳۸۹، ص۳)
برخورداری از منابع طبیعی فراوان و نیروی کار ارزان اگرچه امتیاز بزرگی است اما رقابت پذیری را تضمین نمی کند. دستیابی به بالاترین سطوح بهره وری در این زمینه عامل تعیین کننده ای است. تحقق این هدف نیازمند سرمایه گذاری های کلان در بسیاری از زمینه ها (ایجاد زیر ساخت ها، توسعه آموزش حرفه ای ، تحقیق و توسعه و … ) است . خط مشی های اقتصاد کلان یک کشور محیط مساعدی برای ارتقای بهره وری از طریق دسترسی شرکت­ها به سرمایه گذاری خارجی ، فناوری پیشرفته و بازارهای گسترده فراهم می کند. شرکت­هایی که بتوانند به تولید کالاها و خدمات منحصر به فرد و ایجاد شده با ابتکار و فناوری پیشرفته به بازارهای بین المللی اقدام کنند بر رقبای خود پیشی خواهند گرفت ؛ ثروت و درآمد بیشتری کسب خواهند کرد و در رفاه و خوشبختی اتباع کشور خویش نقش ارزنده تری ایفا خواهند کرد. (علمی ، ۱۳۸۹، ص۳)
مفهوم رایج رقابت پذیری در سطح ملی ، توانایی کشورها در تولید محصولاتی است که می توانند در رقابت بین المللی عرض اندام نمایند. به اعتقاد، مون و همکاران ، رقابت پذیری یک کشور می تواند موقعیت رقابتی آن کشور در بازار بین المللی بین سایر کشورهای مشابه از نظر توسعه اقتصادی باشد. منزلر و هوکانن ،بر این اعتقاد است که سطح رقابت پذیری بین المللی یک صنعت یا یک بنگاه به عوامل زیادی در سطح خرد و کلان وابسته است . تنها ملاحظه ترکیبی و جمعی متغییرهاست که می تواند بیانگر پویایی های رقابت پذیری بین المللی باشد. سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه^[۱۴] معتقدند که رقابت پذیری عبارت است از سطحی از تولید کالا و خدمات کشور که در شرایط بازار آزاد بتواند تقاضای بازارهای جهانی را جذب کند و سطوح مختلف این تقاضا را برآورده سازد و در عین حال به این وسیله درآمد واقعی شهروندان را در بلندمدت افزایش دهد.این سازمان در تعریف دیگری از رقابت پذیری عنوان کرده است که «رقابت پذیری نوعی از وضعیت بازار آزاد است که یک کشور می تواند به تولید کالاها و ارائه خدمات بپردازد ، در حالی که رقبای خارجی را در کنار خود حس می کند و هم زمان بتواند درآمد واقعی خود را افزایش دهد». (علمی ،۱۳۸۹،ص۳)
بر مبنای دیدگاه پورتر ، مهمترین هدف اقتصادی ملتها ایجاد استاندارد بالای زندگی برای شهروندان می باشد که این استاندارد توسط میزان بهره وری در استفاده از منابع بکار گرفته شده در امر تولید و تجارت تعیین می گردد. در واقع همین عامل است که وضعیت رقابت پذیری کشور ها در صنعتی خاص را تعیین می کند (پورتر،۱۳۸۷،ص۲۴).پورتر در قالب مدل الماس ملی معتقد است که مزیت رقابتی ملل از چهار عامل تعیین کننده تاثیر میپذیرد : شرایط عوامل ، شرایط تقاضا ، صنایع مرتبط و پشتیبان ، استراتژی ، ساختار و رقابت پذیری شرکت. وی همچنین تاثیر دو عامل دیگر را نیز حائز اهمیت می داند اما برای آنها حالت کمکی قائل است که شامل اقدامات دولت و رویدادهای شانسی و اتفاقی می باشد. از جمله مراجعی که به توسعه و اندازه گیری شاخص های رقابت پذیری ملی پرداخته اند می توان به سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی ، موسسه استراتژی و رقابت پذیری وابسته به مدرسه عالی هاروارد ، موسسه توسعه مدیریت و مجمع جهانی اقتصاد اشاره کرد. دو نهاد اخیر با مشارکت هم کتاب سال رقابت پذیری جهان را انتشار کرده اند و بر اساس شاخص هایی معین رقابت پذیری کشورها را اندازه گیری و رتبه بندی می کنند و بیان می کنند که رقابت پذیری به معنی میزان ثروتی است که یک کشور در بازار جهانی بیشتر از رقبایش خلق میکند.کتاب سال رقابت پذیری جهان روابط بین محیط ملی یک کشور ( جاییکه دولت نقش کلیدی ایفا می کند ) و فرایند ایجاد ارزش ( توسط بنگاه ها و افراد ) را مورد توجه قرار می دهد. این کتاب بر پیامد تعامل چهار عامل رقابت پذیری که محیط ملی کشور نامیده می شود ، تمرکز دارد. این عوامل شامل : عملکرد اقتصادی ، کارایی دولت ، کارایی تجارت ( بازرگانی ) و زیر ساخت می باشند که هر کدام از این دسته عوامل شاخص های مخصوص به خود را دارند. بر اساس مفروضات کتاب سال رقابت پذیری جهان ، بواسطه عملکرد مناسب در این ابعاد ( این چهار عامل و بیش از ۳۰۰ شاخص ) ، فضایی ملی به وجود می آید که رقابت پذیری جهان را تداوم می بخشد. ( آقازاده ،۱۳۸۶ ،ص ۱۴۴-۱۴۳)
عوامل یاد شده و شاخص های آن ها به شرح شکل (۱) می باشد.
جدول۲-۱ : عوامل و شاخص های رقابت پذیری ملی

۲-۱-۵-۲ رقابت پذیری در سطح صنعت
با وجود اینکه رقابت پذیری صنعت ماهیت جداگانه و خاص خود را دارد، ولی صنعت از یک ماهیت بینابینی نیز برخوردار است ؛ بدین معنی که از یک طرف ، زمانی که به عنوان محیط خرد فعالیت و رقابت بنگاه ها و کسب کار ها در نظر گرفته می شود ، ماهیت زیر ساختی به خود گرفته و به سطح ملی شباهت پیدا می کند. از طرف دیگر زمانی که به عنوان مجموعه ای از بنگاه های فعال در یک حوزه تخصصی ( مانند خودرو ، مواد غذایی ، خدمات بانکی و بیمه ای و غیره) در مقایسه با صنایع رقیب در فضای رقابتی ملی و بین المللی در نظر گرفته می شود، ماهیتی کارکردی به خود گرفته و به سطح بنگاهی شباهت پیدا می کند.( هر چند که خود متشکل از بنگاه های زیادی است که در یک حوزه تخصصی معین مشغول فعالیت و رقابت می باشند) بر این اساس رقابت پذیری صنعت در برخی موارد از لحاظ مفهومی و نیز از نظر شاخص های تعیین کننده رقابت پذیری با رقابت پذیری کشور و بنگاه نقاط مشترکی دارند. ادبیات نظری و تجربی رقابت پذیری صنعت نیز همانند ماهیت صنعت ، در برخی موارد بصورت مستقل و در بسیاری از موارد بصورت مشترک با سطوح ملی و بنگاهی به بررسی مباحث مربوط به رقابت پذیری در این سطح پرداخته است.(آقازاده ، ۱۳۸۶،ص۱۴۴)
باکلی و همکاران او رقابت پذیری صنعت را در قالب یک چارچوب کاربردی شامل ابعاد عملکردی رقابتی ، پتانسیل رقابتی و فرایند مدیریتی می دانند. بایستی توجه داشت که رقابت پذیری یک فرایند مستمر بوده و از حالت ایستا برخوردار نیست. بر این اساس در زمان بکار گیری این مفهوم نه تنها باید نتایج عملکردی و پتانسیل ایجاد چنین عملکردی را مد نظر قرار دهیم بلکه بایستی به فرایند چگونگی حصول این عملکرد توجه کافی داشته باشیم (باکلی و همکاران ، ۲۰۰۴ ، ص۱۷۵).
به نظر پورتر ، دو عامل اصلی برای بررسی سودآوری یک کسب و کار در بازار وجود دارد که عبارتند از : ساختار صنعتی که کسب و کار در آن فعالیت می کند، و موضع یابی رقابتی کسب و کار در آن صنعت. این دو عامل استراتژیک هستند که منجر به طراحی و اجرای استراتژی کسب و کار می شود ساختار صنعت ارزش ایجاد شده توسط فعالیت اقتصادی اعضای صنعت و نیز توان آنها برای سهیم شدن در ثروت ایجاد شده را توصیف می کند. در واقع یک صنعت زمانی می تواند رقابت پذیر بوده و نسبت به صنایع رقیب در بازارهای رقابتی ارزش بیشتری ایجاد نماید که از هماهنگی خوبی با عوامل محیط ملی برخوردار بوده و نیز از تعادل مناسبی در بین نیروهای ساختار داخلی خود بهره مند باشد . پورتر بطور معمول ساختار صنعت را متشکل از پنج نیرو می داند. شدت رقابت بین رقبای موجود در صنعت ، تهدید تازه واردین به صنعت ، تهدید محصولات جانشین ، قدرت چانه زنی خریداران ( مشتریان ) و قدرت چانه زنی عرضه کنندگان. این پنج نیرو جذابیت و رقابت پذیری صنعت را در بازارهای رقابتی مشخص می کنند. یک بنگاه فعال در یک صنعت خاص می تواند با در نظر داشتن این نیرو ها موضع رقابتی مناسبی برای خود در آن صنعت و در بازار رقابتی رقم زند. همچنین یک کشور می تواند با توجه به این نیرو­ها زمینه را برای رقابت­پذیری صنایع خود در بازارهای رقابتی جهانی فراهم نماید.(آقازاده ، ۱۳۸۶،ص۱۴۶)
۲-۱-۵-۳ رقابت پذیری در سطح بنگاه ]شرکت ، سازمان[
رقابت پذیری از دیدگاه یک شرکت عبارتست از توانایی تولید و عرضه کالاها و خدمات به گونه ای مطلوب تر و کارآمد تر از رقبای ذی ربط. در بخش تجارت ، رقابت پذیری به مفهوم موفقیت در بازارهای بین المللی بدون برخورداری از حمایت های دولتی یا هر گونه یارانه است. اگرچه پایین بودن هزینه حمل و نقل در یک کشور ممکن است سبب شود که بنگاه های تولیدی آن کشور بتوانند در بازار داخل یا بازارهای کشورهای مجاور کالاهای خود را با موفقیت عرضه کنند اما رقابت پذیری صرفا از طریق تفوق در بهره وری^[۱۵]حاصل می شود. (علمی، ۱۳۸۹،ص۳)
در اقتصاد متکی بر بازار ، بنگاه ها به منظور جذب مشتری بیشتر با یکدیگر رقابت می کنند و ازین رو دائما رفتارهای یکدیگر را زیر نظر گرفته و استراتژی های متنوعی برای کسب موفقیت اتخاذ می نمایند. بنابراین رقابت موجب می شود تا بنگاه ها به بهترین شکل عمل نمایند ، کالاهایی را با بهترین کیفیت تولید کنند و خدماتی را با پایین ترین هزینه ارائه دهند. فضای رقابتی بر اساس مکانیزم تشویق بنگاه های کار آمد و بهره ور و تنبیه بنگاه های ناکارامد و غیر بهره ور ، توسعه فعالیتهای کارآفرینانه و ورود به بازارهای جدید را ترغیب می نماید. در شرایط ایده آل بازار ، بنگاه ها در برابر تقاضای متغیر بازار و ورود بی وقفه رقبا با سرعت و انعطاف مناسب واکنش نشان می دهند. ورود بنگاه ها و شرکتهای جدید ، محرک های لازم را برای تنظیم بازار ایجاد میکند. واقعیت این است که موانع زیادی در بازار وجود دارد که مانع از رقابتی بودن واقعی بازار می گردد ، شاهد این امر ، بنگاه هایی هستند که شرایط بازار را مختل نموده و مانع از ورود تازه واردان به بازار می شود این موانع ممکن است به دلیل وجود اطلاعات نامتقارن مربوط به بازار ، فناوری ، مقررات و صرفه مقیاس ، بین بنگاه های در حال رقابت و یا برخی از اقدامات ضد رقابتی بنگاه های حاضر در صنعت در جهت توسعه کنترل خود بر بازار و ممانعت از ورود تازه واردان ایجاد شوند. رقابت بین رقبای موجود شبیه تلاش برای بدست آوردن جایگاهی است که معمولا از طریق استفاده تاکتیک هایی نظیر رقابت بر سر قیمت ، مبارزات تبلیغاتی ، تلاش برای معرفی محصول و افزایش خدمات یا ضمانت برای مشتریان صورت میگیرد. دلیل رقابت این است که یک یا چند از رقابت کنندگان احساس نوعی فشار می کنند و یا احساس می کنند فرصت هایی برای پیشرفت فراهم شده است.در بیشتر صنایع اقدامات رقابتی از جانب یکی از رقبا تاثیر مهمی بر دیگر رقابت کنندگان دارد و بنابراین ممکن است تلاشی تلافی جویانه یا تلاش برای مبارزه را بر انگیزد، این نشان میدهد که شرکت ها به طور متقابل به یکدیگر وابسته اند. این الگوی کنش و واکنش ممکن است همچنان توسط شرکت آغازگر ادامه داشته باشد و در نتیجه صنعت پیشرفت چشمگیری داشته باشد.(پورتر ، ۱۳۸۷ ، ص۴۲)

Mercer J.,2002 . ” Performance Budgeting For Feral Agencies : A Frame Word ” (HYPERLINK “http://WWW.john") . mercer. com". 2002. P.2
Diamond J., 2005. Establishing a Performance Management Framework for Government, IMF Working Paper.
Nadkarni, S., Shenoy ,P., 2001. P. Theory and Methodology A Bayesian network approach to making inferences in causal maps. European Journal of Operational Research, vol. 128, pp . 479-498.
Nakumara, K., Iwal, S., Sawaragi, t., 1982. Decision support using causation knowledge base. IEEE Transactions on Systems, Man and Cybernetics, vol.12, pp 765-777.
Perusich, K.,2010 cognitive maps, Published by Intech.
Rodriguez-Repiso,L., Setchi, R., Salmeron, J.-L.,2007. Modelling IT projects success with Fuzzy Cognitive Maps, Expert Systems with Applications, vol. ۳۲, pp. 543–۵۵۹
Saaty T.L., 1980. The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation, McGraw-Hill.
Schlager C., Pernul G., 2008. Trust Modelling in e-commerce through Fuzzy Cognitive Maps. Proceedings of the International Conference on Availability, Security, and Reliability, pp. 344-351
Shafer G., 1976. A Mathematical Theory of Evidence, Princeton University Press.
Stach W., Kurgan L.A., Pedrycz W., 2010. Expert-based and Computational Methods for Developing Fuzzy Cognitive Maps, In: Glykas, M., Fuzzy Cognitive Maps: Advances in Theory, Methodologies, Tools and Applications, Springer, 2010 (to appear in July).
Stach W., Kurgan L.A., Pedrycz W., 2005. A Survey of Fuzzy Cognitive Map Learning Methods, In: Grzegorzewski, P., Krawczak, M., Zadrozny, S., (Eds.). Issues in Soft Computing: Theory and Applications, pp. 71-84.
Tolman, E.C., 1948. Cognitive maps in rats and men. Psychological Review, vol. 55,pp. 189-208.
Wellman, M., 1994. Inference in cognitive maps. Mathematics and computers in simulation, pp. ۳۶, ۱-۱۲.
Xirogiannis G., Glykas M., 2004. Fuzzy Cognitive Maps in Business Analysis and Performance-driven Change, IEEE Transactions on Engineering Management, vol. 51, no. 3, pp. 334-351.
Zhai, D-S., Chang, Y., Zhang,J.,2009. An Application of Fuzzy Cognitive Map based on Active Hebbian Learning Algorithm in Credit Risk Evaluation of Listed Companies. International Conference on Artificial Intelligence and Computational Intelligence.
پیوست
پرسشنامه ­های مقایسات زوجی
بسمه تعالی
جناب آقای/ سرکارخانم . . . . . . . . .
با سلام و احترام
در راستای انجام تحقیق “طرحی مدل ریاضی بودجه ­ریزی عملیاتی مرکز آمار ایران با رویکرد تلفیقی انگاره نگاری شناختی و فنون تحلیل سلسله مراتب” پس از طی گام مهم شناسایی عملیات مرکز آمار ایران و ترسیم نقشه شناخت عملیات شامل ورودی ها، فرایندها، خروجی های و پیامدهای مرکز که بر اساس نظرات وتجربیات متخصصان مرکز آمار صورت گرفت، اینک در پی گردآوری اطلاعات لازم به منظور رتبه بندی ورودی­ ها، فرایندها، و خروجی­های مرکز آمار از منظر بودجه ­ریزی عملیاتی هستیم.
از جناب عالی خواهشمندیم در چارچوب نقشه شناخت نهایی، در هر یک از سطوح به تناسب جداول ارائه شده به مقایسه پیامدها،خروجی­ها، فرایندها و یا ورودی ها بپردازید.
همان­گونه که مشاهده می­گردد خانه­های محل تلاقی سطرها و ستون­های ماتریس­های مقایسات زوجی به دو قسمت تقسیم شده اند. پر کردن قسمت بالایی هر خانه نشان­دهنده ارجحیت معیار ستون بر معیار سطر آن خانه از نظر پاسخ­دهنده محترم بوده و بالعکس پر کردن قسمت پایینی خانه مذکور نشان­دهنده ارجحیت معیار سطر بر معیار ستون از نظر پاسخ­دهنده می­باشد. در ضمن جدول راهنمای مقایسات در زیر هر ماتریس آورده شده است.
با سپاس فراوان از همکاری شما
خدیجه مصطفایی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس
پرسشنامه مقایسه اهمیّت پیامدها
ماتریس ذیل، پیامدهای مورد انتظار از عملیات و خروجی­های مرکز آمار ایران را نشان می­دهد، این ماتریس به منظور مقایسه دو به دو پیامدهای مذکور طراحی شده است. ضمناً مقیاس عددگذاری در ذیل جدول داده شده است.

بررسی و تحلیل نقادانه شیوه‌های خاص تطبیق عام تئوری در هر یک از فنون ویژه علمی، وظیفه شاخه‌ای از فلسفه علم است که روش‌شناسی خوانده می‌شود. وجود روشی خاص برای هر فن و حتی بودن روش‌های مختلفی درادوار مختلف تاریخ آن فن، در این تلقی از روش‌شناسی می‌گنجد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

دستیابی به هدف‌های تحقیق (یعنی نظریه‌سازی‌)‌ میسر نخواهد بود، مگر زمانی که جستجوی شناخت با روش‌شناسی درست صورت پذیرد (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۱۹۳‌).‌ روش، مجموعه‌ای از شیوه‌ها و تدابیری است که برای شناخت حقیقت و برکناری از خطا به کار برده می‌شود. روش، خط‌مشی معقول و منظمی برای دستیابی به هدف معینی می‌باشد و روش علمی به انتخاب تکنیک‌ها در علم اطلاق می‌گردد (ازکیا و دربان آستانه، ۱۳۸۲، ص ۱۰۷‌)‌.
روش تحقیق مجموعه‌ای از قواعد، ابزار و راه‌های معتبر (قابل اطمینان‌)‌ و نظام یافته برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۰۱‌)‌. تحقیقات علمی بر اساس دو مبنای هدف و روش‌ تقسیم بندی می‌شوند. تحقیقات بر اساس هدف شامل سه گروه بنیادی، کاربردی و علمی می‌باشند (حافظ‌نیا، ۱۳۸۲، ص ۵۰‌).‌ روش تحقیق حاضر بر اساس هدف کاربردی می‌باشد، زیرا دارای نتایج کاربردی است و می‌توان نتایج آن را به کار بست.
این تحقیقات نظریه‌ها، قانونمندی‌ها، اصول و فنونی که در تحقیقات بنیادی تدوین می‌شوند را برای حل مسایل اجرایی و واقعی به کار می‌گیرد، بیشتر بر مؤثرترین اقدام تأکید دارند و علت‌‌‌ها را کمتر مورد توجه قرار می‌دهند (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۰۲‌)‌.
تحقیقات علمی بر اساس روش را می‌توان به تحقیق توصیفی و آزمایشی تقسیم نمود(فرهنگی و صفرزاده، ۱۳۸۷، ص ۲۷۴‌).‌ تحقیق توصیفی را می‌توان به دسته‌ه ای زیر تقسیم کرد: تحقیق پیمایشی، تحقیق همبستگی، اقدام‌پژوهی، تحقیق پس رویدادی (علّی– مقایسه‌ای‌)، بررسی موردی (سرمد و دیگران، ۱۳۸۴، ص ۸۲‌)‌.
تحقیق حاضر بر اساس ماهیت و روش تحقیق توصیفی- پیمایشی می‌باشد.
تحقیق توصیفی، آنچه را که هست توصیف و تفسیر می‌کند و به شرایط یا روابط موجود، عقاید متداول فرآیندهای جاری، آثار مشهود یا روندهای در حال گسترش توجه دارد. تمرکز اصلی در درجه اول به زمان حال است. هرچند که غالباً رویدادها و آثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مربوط می‌شوند مورد بررسی قرار می‌دهد (جان بست، ۱۳۷۱، ص ۱۲۵‌)‌.
۳-۳- جامعه آماری
مجموعه واحدهایی که حداقل در یک صفت مشترک می‌باشند، یک جامعه آماری را مشخص می‌سازند (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۷۳‌)‌.
در این تحقیق جامعه آماری متشکل از کلیه پرسنل شعب بانک انصار در قسمت غرب تهران، اعم از رسمی و قراردادی است که بر اساس آمار حدود ۳۰۰ نفر می باشند.
۳-۴- روش نمونه‌‌گیری و تعیین حجم نمونه
پس از مشخص شدن جامعه، لزومی نیست که داده‌های کل جامعه ‌آماری را استخراج کرد، بلکه کافی است نمونه‌ای از آن به طور علمی و تصادفی برگزید و سپس داده‌های مربوط به این نمونه را استخراج کرد و در نهایت نتایج داده‌های تحلیل شده را به کل جامعه آماری تعمیم داد. هدف همه نمونه‌برداری‌ها در پژوهش‌های علمی تهیه بیانیه‌های دقیق و با معنا درباره یک گروه بر پایه مطالعه زیرمجموعه‌ای از آن گروه است. این گروه ممکن است زیرمجموعه‌ای از افراد یا چیزها باشد. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۷۱‌)‌
نمونه، گروهی از اعضای یک جامعه تعریف شده است که اطلاعات مورد نیاز پژوهشی به کمک آن حاصل می‌شود. (دلاور، ۱۳۸۵، ص ۸۹‌)‌ نمونه‌گیری فرآیندی است که طی آن تعدادی از واحدها به گونه‌ای برگزیده می‌شوند که معرف جامعه بزرگتری که از آن انتخاب شده‌اند، باشند. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۷۲‌)‌ نمونه‌ها به دو روش کلی انتخاب می‌گردند. روش احتمالی که از ارزش علمی برخوردار است و به روش تصادفی موسوم می‌باشد و روش غیراحتمالی که به روش وضعی معروف است. (حافظ‌نیا، ۱۳۸۲، ص ۱۲۱‌)‌
در این تحقیق از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده استفاده شده است که در آن اعضای جامعه آماری یک شانس معین و برابر برای انتخاب شدن به عنوان آزمودنی را دارند. این شیوه نمونه‌برداری کمترین سوگیری و بیشترین تعمیم‌پذیری را دارا می‌باشد. (سکاران، ۱۳۸۸، ص ۳۰۰‌)‌
انتخاب حجم نمونه در طرح‌ریزی یک تحقیق، از آنجا که نشان‌دهنده واقعیات جامعه است و از آن تبعیت می‌کند، از موضوع‌های کلیدی بررسی می‌باشد.
حجم نمونه این تحقیق با بهره گرفتن از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران برای جامعه‌های بزرگ با ضریب اطمینان ۹۵/۰ و ضریب دقت ۰۵ /۰ به میزان ۱۸۵نفر برآورد شد که برای اطمینان بیشتر این مقدار به ۲۰۰نفر از پرسنل بانک انصار شعب غرب تهران افزایش یافت؛ در این تحقیق، نظر به جامعه پژوهش، از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده می شود.

P = نسبت داشتن ویژگی مورد نظر n = حجم نمونه
q= نسبت نداشتن ویژگی مورد نظر d= سطح دقت مطلوب
= ۹۶/۱
۳-۵- ابزارهای گردآوری تحقیق
گردآوری داده‌های مورد نیاز تحقیق، یکی از مراحل اساسی آن است، ابزار سنجش و اندازه‌گیری، وسایلی هستند که محقق به کمک آنها می‌تواند اطلاعات مورد نیاز تحقیق خود را گردآوری، ثبت و کمّی نمایند. (حافظ‌نیا، ۱۳۸۲،ص ۱۴۴‌)‌ برای به دست آوردن داده‌ها ابزار گوناگونی مانند مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و مدارک و اسناد وجود دارند. هر یک از این ابزار مزایا و معایبی دارند. هر پژوهشگر باید با توجه به ماهیت مسأله و فرضیه‌های طراحی شده، یک یا چند ابزار را طراحی کند و پس از کسب شرایط لازم در مورد اعتبار این ابزارها، از آنها در جهت جمع‌ آوری داده‌ها بهره جوید تا در نهایت از طریق پردازش و تحلیل این داده‌ها، بتوان در مورد فرضیه‌ها قضاوت کرد. (خاکی، ۱۳۸۷،ص ۱۵۹‌)‌ جهت جمع‌ آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای تحقیق حاضر از روش‌های زیر استفاده شده است:
۱- مدارک کتابخانه‌ای:
روش‌های کتابخانه‌ای در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرایند تحقیق از این روش استفاده می‌گردد. در این تحقیق نیز جهت شناخت چهارچوب‌های نظری و دستیابی به اطلاعات حاصل از تحقیقات گذشته از منابع قابل دسترس در کتب، مجلات علمی- پژوهشی و سایت‌های معتبر علمی در زمینه مدیریت استفاده شده است.
۲- مصاحبه با اساتید بازاریابی و برخی مدیران و متخصصین امور بیمه:
مصاحبه، شیوه‌ای است که در آن فرد پژوهشگر با آزمودنی تماس مستقیم برقرار می‌‌کند و از این طریق به ارزیابی عمیق ادراک‌ها، نگرش‌ها، علایق و تلقی‌های او می‌پردازد. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۴۱‌)‌ در این مرحله با مصاحبه‌ای که از استادان صاحب نظر در زمینه بازاریابی، متخصصین، مشاوران و مدیران مجرب در زمینه صنعت بانکداری صورت گرفت، اطلاعات اولیه برای طراحی پرسشنامه جمع‌ آوری گردید. همچنین جهت سنجش روایی پرسشنامه، با استادان، متخصصان و برخی مدیران با تجربه در صنعت بانکداری ایران، مصاحبه صورت گرفته و از نظرات آنها برای اصلاح پرسشنامه استفاده گردید.
۳- پرسشنامه:
پرسشنامه، ابزار اصلی تحقیق حاضر جهت بررسی نقش مدیریت دانش بر عملکرد سازمان می باشد. پرسشنامه به عنوان یکی از متداول‌ترین ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در تحقیقات می‌باشد که عبارت است از مجموعه‌ای از پرسش‌های هدف‌مدار که با بهره‌گیری از مقیاس‌های گوناگون، نظر و دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو را مورد سنجش قرار می‌دهد (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۴۲‌).‌
در این تحقیق برای طراحی پرسشنامه از چندین مقاله علمی و کتب معتبر در زمینه مدیریت دانش در صنعت خدمات به ویژه بانکداری، استفاده شده است.
همچنین با نظرخواهی از خبرگان و مدیران در امور بانکی و مشاوره استادان محترم راهنما و مشاور و متخصصین امور طراحی پرسشنامه و تحلیل‌های آماری، معیارهای مهم و اساسی برگزیده و پس از اصلاح و بازبینی به عنوان شاخص‌های اساسی پرسشنامه تعیین گردید. سپس بر طبق این معیارهای گزیش شده، سؤالات پرسشنامه اصلی به مرحله تدوین رسید.
۳-۶- مقیاس و طیف ابزار اندازه‌گیری تحقیق
مقیاس‌های اندازه‌گیری واحدهایی هستند که برای سنجش متغیرها در ابزارهای گردآوری داده‌ها به کار می‌روند. مقیاس‌های اندازه‌گیری عبارتند از: مقیاس‌های اسمی، ترتیبی، فاصله‌ای و نسبی.
در پژوهش حاضر مقیاس اندازه‌گیری، مقیاس ترتیبی^[۵۸] است. در این نوع مقیاس به طور نسبی، شدت و ضعف اندازه‌ صفت یا ترجیحاتش نیز مشخص می‌گردد. این شدت و ضعف، به صورت تقدم و تأخر بیان می‌شود. طیف مورد استفاده در این پژوهش نیز طیف لیکرت ۵ گزینه ای می باشد پژوهش‌گر ارزش‌های عددی مقیاس را طوری تعیین می‌کند که بیشترین یا بالاترین ارزش عددی یا امتیاز به موافق‌ترین افراد تعلق گیرد. (کاملا موافق=۱ ، موافق- ۲، نظری ندارم= ۳، مخالف= ۴، کاملا مخالف= ۵).
۳-۷- سنجش روایی^[۵۹] پرسش‌نامه
روایی از واژه روا، به معنای جایز و درست گرفته شده و روایی به معنای صحیح و درست بودن است. مقصود از روایی، آن است که وسیله اندازه‌گیری بتواند خصیصه و ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روایی از آن جهت است که اندازه‌گیری‌های نامناسب و ناکافی می‌تواند هر پژوهش علمی را بی‌ارزش و ناروا سازد. اعتبار، در اصل به صحت و درستی اندازه‌گیری محقق برمی‌گردد. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۸۸‌) روایی پرسشنامه حاضر بر اساس روایی محتوایی می‌باشد.
روایی محتوایی^[۶۰] این اطمینان را به وجود می‌آورد که مقیاس شامل یک سری موارد کافی و نمونه جهت استفاده از مفهوم است. هرچه موارد معرف حیطه مفهومی که اندازه‌گیری می‌شود، بیشتر باشد، اعتبار محتوایی آن بیشتر خواهد بود. به عبارت دیگر، روایی محتوایی معرف چگونگی توصیف ابعاد و اجزای مفهوم است. (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۸۹‌)‌
روایی محتوا به تحلیل منطقی محتوای یک آزمون بستگی دارد و تعیین آن بر اساس قضاوت ذهنی و فردی است (ازکیا و دربان آستانه، ۱۳۸۲، صص ۵۰۳ – ۵۰۱‌)‌
جهت سنجش روایی پرسشنامه در تحقیق حاضر، از نظر استادان مجرب بازاریابی و مدیران و کارشناسان با تجربه بانکداری و مشاوران طراحی پرسشنامه و برای اصلاح پرسشنامه استفاده گردید.
۳-۸- سنجش پایایی^[۶۱] پرسشنامه
برای اندازه‌گیری پایایی، از شاخصی به نام «ضریب پایایی» استفاده می‌شود و اندازه آن معمولاً بین صفر تا یک تغییر می‌کند. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است. پایایی، میزان توانایی یک وسیله اندازه‌گیری، برای حفظ ثبات خود در طول زمان است.
مهم‌ترین روش برای مقیاس‌های رتبه‌ای (ترتیبی)، روش «کرونباخ^[۶۲]» یا نگرش سنج است که توسط سه محقق به نام‌های کرونباخ، راجاراتنام و گلیرز، مطالعه و ارائه گردید ولی فقط به نام کرونباخ معروف شده است و در آن، علاوه بر آن که شاخصی برای تأیید اندازه‌های حاصله از گروه‌ها و افراد به دست می‌آید، قابلیت تعمیم این اندازه، به سایر اندازه‌ها نیز معین می‌گردد (ظهوری، ۱۳۷۸، ۱۴۳-۱۴۲).
در این روش، اجزا یا قسمت‌‌های آزمون برای سنجش ضریب پایایی آزمون به کار می‌روند. (مؤمنی، ۱۳۸۷، ص ۲۱۱‌) . این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه‌گیری به کار می‌رود که با بهره گرفتن از فرمول زیر به دست می‌آید:

J: تعداد زیرمجموعه‌های سؤال‌های پرسشنامه
پرسشنامه،

ژن MAPT یکی از ژن­های تازه شناخته شده است که بر روی کروموزوم شماره ١٧ در موقعیت٢١ q ١٧ قرار دارد و پروتئین کد شده توسط این ژن , دارای نقش حیاتی در سطح سلولی می­باشد. نقش عمده فیزیولوژیکی این پروتئین , پیشبرد پایداری و تجمع شبکه میکروتوبولی می­باشد که این شبکه میکروتوبولی در انتقالات آکسونی^[۸۷] در نورون­ها دارای اهمیت می­باشد (١٧,١٨).. از آنجا که یکی از شاخص­ های بیماری آلزایمر گره­های نوروفیبریلاری درون سلولی (متشکل از فیلامنت­های شدیدا فسفریله تائو ) می­باشد و با توجه به اینکه ژنMAPT کدکننده پروتئین تائو است بنابراین رابطه بین بیماری آلزایمر و تشکیل گره­های نوروفیبریلاری انکار ناپذیر است، بنابراین پلی مورفیسم شایع (G/A) ٢۴٢۵۵٧rs ژن MAPT می ­تواند با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر ارتباط داشته باشد. و ژن آپولیپو پروتئین^[۸۸] واقع بر روی کروموزوم ١٩می­باشد (١٣,١۴ و١۵). آپولیپو پروتئین E(APOE), لیپوپروتئین اصلی در مغز است که در نقل و انتقال لیپیدها و به ویژه کلسترول دخیل می­باشد. ژن کد کننده پروتئین(APOE) سه آلل دارد همچنین توارث آلل (۴(APOE قویترین فاکتور خطر برای بیماری آلزایمر تک­گیر می­باشد (١۶). با توجه به این یافته ها و عدم وجود مطاله خاصی در این مورد در ارتباط با جمعیت آلزایمری در جمعیت ایرانی هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این سوال است که آیا بین فراوانی پلی مورفیسم­های مورد مطالعه در ژن MAPT(Microtubule- associated protein tau) و ژن APOE در جامعه بیماران آلزایمری و جامعه کنترل (افراد سالم) در جمعیت ایرانی تفاوت معناداری وجود دارد, به گونه ای که بتوان آن را به عنوان یک فاکتور خطر ابتلا به آلزایمر در جمعیت ایرانی محسوب کرد.؟

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

٢-۵ ) نتیجه گیری
در بررسی حاضر ۵٠ نفر فرد بیمار و ۵٧ نفر فرد سالم برای بیماری آلزایمر اسپورادیک مورد مطالعه قرار گرفتند و نتایج زیر به دست آمد :
١-٢- ۵)نتایج پلی مورفیسم rs242557(G/A مربوط به ژن MAPT
مقایسه فراوانی ژنوتیپ­ها ، در دو گروه بیمار و سا لم نشان می­دهد که ارتباط ژنوتیپ هتروزیگوت (AG ) در جمعیت بیماران و سالم معنادار بوده ( ٠١/٠ P-Value) و بنا براین ژنوتیپ AG در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست و در بررسی توزیع آلل­ها ، فراوانی آلل G در دو گروه بیمار و سا لم دارای تفاوت معنی­داری بوده ( ٠٣/٠P-Value). بنا براین آلل Gمی­تواند به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر اسپوررادیک عمل کند.
نتایج مطالعه حاضر در مورد ژن MAPT با تعدادی از مطالعات صورت گرفته در سایر جمعیت­ها همخوانی داشته است. در مطالعه ای که در سال( ٢٠٠٣) صورت گرفته بود نشان داده است که ژن MAPT با بیماری آلزایمر ارتباط معناداری دارد و باید به عنوان یک ژن کاندید برای بیماری آلزایمر اسپورادیک در نظر گرفته شود. در مطالعه دیگری که در سال( ٢٠٠۵) صورت گرفته بود نشان داده که هاپلوتایپ H1c از ژن MAPT با ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر دیررس ارتباط معناداری دارد. این مطالعه بر روی ۳۶۰ نمونه بیمار با سن بالای ۶۵ سال و ۲۵۲ نفر به عنوان گروه کنترل انجام شده است.
در مطالعه دیگری که در سال( ٢٠٠٨) صورت گرفته بود نشان داده است که جهش در ناحیه آلل G/A (rs242557) باعث افزایش بیان ژن MAPT و ساختار غیرطبیعی آن می­شوند. در نتیجه به جای میکروتو بو ل­ها به میکروفیلامنت ها متصل میگردد واین موجب بیماری آلزایمر می­ شود . در مطالعه دیگری که در سال(٢٠١٣) صورت گرفته بود ارتباط پلی مورفیسم( rs242557)در ژن MAPT با بیماری آلزایمر دیررس بررسی شده است و ارتباط معناداری بین این پلی مورفیسم و بیماری آلزایمروجود داشته و به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر شناخته شده است (Pvalue ). جدیدترین مطالعه در زمینه ارتباط این پلی مورفیسم با بیماری آلزایمر ، در سال( ٢٠١۴ )صورت گرفته است و در آن حجم نمونه ­ای به تعداد ١۴١ نفر بیمار و ١٧٩ نفر کنترل (شاهد ) شرکت کننده مورد بررسی قرار گرفتند و پس از انجام آنالیزهای آماری لازم ارتباط معنادار این پلی مورفیسم با بیماری آلزایمر دیررس شناخته شد (٠٢/٠ Pvalue= ).
این نتایج با نتیجه به دست آمده در مطالعه حاضر در جمعیت ایرانی همخوانی داشته ، ولی در جمعیت ایرانی به خاطر محدود بودن حجم نمونه نتایج نزدیک به معنادار بودند و احتمالا در صورت موجود بودن نمونه های بیشتر این نتایج بیشتر همخوانی پیدا می­کردند.
٢-٢-۵) نتایج پلی مورفیسم (۴٢٩٣۵٨ rs ) و (٧۴١٢rs) مربوط به ژن APOE
مقایسه فراوانی ژنوتیپ­ها در دو گروه بیمار و سا لم نشان می­دهد که ارتباط ژنوتیپ ۴/۴ در جمعیت بیماران و سالم معنادار بوده (٠٠٩/٠ ≤ P-Value) . و بنا براین ژنوتیپ ۴/۴ در این جمعیت دارای نقش ریسک فاکتوری برای بیماری آلزایمراست و در بررسی توزیع آلل­ها ، فراوانی آلل ۴ در دو گروه بیمار و سالم دارای تفاوت معنی­داری بوده ( ٢ ٠/٠P-Value≤).. بنا براین آلل ۴ می ­تواند به عنوان یک ریسک فاکتور برای بیماری آلزایمر اسپوررادیک عمل کند.
نتایج مطالعه حاضر در مورد ژن APOE با تعدادی از مطالعات صورت گرفته در سایر جمعیت­ها همخوانی داشته است و با برخی مطالعات دیگر در تضاد می باشد. در مطالعه ای که در سال( ٢٠٠٠) صورت گرفته بود نشان داده است که مطالعات هیستوشیمی ,حضور پروتئین APOE را در رسوبات بتا آمیلوئیدی و بافت مغز افراد بیمار نشان داده بود به طوریکه افراد حامل آلل ۴ نسبت به افراد غیر حامل , دارای پلاک­های آمیلوئیدی بیشتری بودند اما در مطالعه ای دیگر که در سال( ٢٠٠٠) در آمریکا صورت گرفته بود نشان داده بود که وجود آلل۴ برای ابتلا به بیماری آلزایمر کافی و لازم نیست به طو ریکه بیش از یک سوم از افراد مبتلا , فاقد حتی یک آلل ۴ هستندو خطر این عامل در جمعیت­های مختلف ,متفاوت است و حتی در برخی جوامع فراوانی این آلل در بین بیماران آلزایمری کمتر از افراد سا لم گزارش شده است .
مطالعات مشابه در جمعیت ایرانی نتایج فوق را تائید می­ کند به طور مثال: در مطالعه ای در سال (۲۰۱۰ )
صورت گرفته در میان جمعیت ایرانی، تعداد ١۵۴ بیمار آلزایمری اسپورادیک و ١۶٢ فرد کنترل (شاهد) مورد برر سی قرار گرفته است که حاکی از ارتباط معنادار آلل ۴ با بیماری آلزایمر دیررس است(۰۰۱/۰ Pvalue≤). این نتایج نبز با نتیجه به دست آمده در مطالعه حاضر در جمعیت ایرانی همخوانی داشته ، ولی در جمعیت ایرانی به خاطر محدود بودن حجم نمونه نتایج نزدیک به معنادار بودند و احتمالا در صورت موجود بودن نمونه های بیشتر این نتایج بیشتر همخوانی پیدا می کردند.
و در نتیجه بررسی اثر متقابل ژنوتیپ­های دو ژن نشان می­دهد که ژنوتیپ­های ژن APOE اثر متقابل (اندرکنش) با ژن MAPT ندارد ، به عبارت دیگر Pvalue به دست آمده در این آزمون غیر معنی دار می­باشد ۴/٠Pvalue≤ ).
٣-۵ ) پیشنهادات
برای حصول اطمینان و رسیدن به نتایج قابل تعمیم به همه جمعیت ایرانی پیشنهاد می­ شود بررسی‌های بعدی با تعداد افراد بیشتری برای این پلی مورفیسم انجام شود .
منابع
REFRENCE:
۳۰۰ thousand people suffered from Alzheimer’s disease in Iran [online] 2007 ; Available from:www.salamatnews.com.
Avella AMB. Chasing genes in Alzheimer’s and Parkinson’s disease Rotteerdam. The Netherlands: Erasmus MC.2004.
Avila J, Cuadros R, J. Lucas J, Hern’andez F. GSK-3 dependent phosphoepitopes recognized by PHF-1 and AT-8 antibodies are present in diffrnt tau isoforms. Neurobiol Aging 2003: 1087- 1094.
Berr C, Hauw JJ, Delaere P, Duyckaerts C, Amouyel P. Apolipoprotein E allele epsilon 4 is linked to increased deposition of the amyloid beta- peptide A-beta in cases with or without Alzheimer’s disease Neuroscience Letters. 1994 40; 174: 221-4
Bertram L, Tanzi RE. Alzheimer’s disease: one disorder, too many genes ,Hum Mol Genet 2004, 29; 13(1) : R135-R41

رنگزاهای طبیعی مرجع با ارزش رنگی بالا و پرکاربرد مورد مطالعه این تحقیق عبارتند از قرمزدانه، روناس، ریواس، اسپرک، پوست انار، جاشیر، گلرنگ، نیل،جفت و پوست گردو. که مبنای ارائه دانش این رنگزاها، بیان روش های رنگرزی آنها بر اساس تجربه خبرگان، دانش و تکنولوژی روز می باشد. در بحث سیستم های خبره به بیان خصوصیات یک سیستم خبره پرداخته و مروری بر سیستم های خبره داریم. سپس به ضرورت استفاده از سیستم خبره و هوشمند در صنعت فرش دستباف و بالاخص رنگرزی طبیعی پرداخته می شود. در ادامه به چگونگی تهیه یک سیستم خبره جهت تسریع فرایند انتخاب نسخه رنگرزی در صنعت فرش دستباف پرداخته می شود.
در بخش طراحی سیستم خبره
طراحی این سیستم با استفاده برنامه نویسی و از محیط نرم افزار VISUAL STUDIO می‌باشد.
الف) ورودی سیستم، نمونه نخ پشمی رنگرزی شده مورد استفاده در فرش دستباف در شرایط یکسان با بهره گرفتن از دستگاه اسپکتروفتومتری، مولفه های رنگی آن (L*a*b*) استخراج و بعنوان ورودی به سیستم وارد می شود. همچنین ثبات وکیفیت رنگی نیز برای هر فام رنگی وارد می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ب) فرایند پردازش در این سیستم، اولاً کاربر می تواند با انتخاب مولفه رنگی از طریق Color selector فایل مشاهده فام رنگی مورد نظر را انتخاب کند. و یا کد رنگ مورد نظر را در قالب سیستم رنگی منظم و یا غیر منظم یعنی از طریق سیستم های رنگی RGB، CMYK، L*a*b* به نزدیک ترین فام رنگی مورد نظر دست یابد. که این پروسه از طریق تبدیل مولفه‌های رنگی(L*a*b*) به کد Hex ویا RGB و CMYK و بالعکس صورت می گیرد. در اینصورت سیستم به کمک کاربر با جستجو در یک پایگاه داده ها از نسخه های دست یافتنی از رنگزاهای طبیعی فوق که بصورت تجربی در این تحقیق حاصل شده اند، با توجه به فام موردنظر، بهترین نسخه از نظر بالاترین ثبات، و کیفیت رنگی و کمترین زمان و هزینه را پیدا خواهد کرد.
ج) خروجی یا نتایج ، نسخه و گراف رنگرزی و نتایج کیفیت رنگی پیشنهادی آن بصورت صفحه نمایش کامپیوتر یا حتی به صورت خروجی چاپ شده ارائه خواهد شد.
فصل دوم: مباحث نظری و سوابق موضوع تحقیق
۲-۱- مفاهیم اولیه سیستم خبره
«ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ داﻧﺸﯽ ﺟﻮان و ﮔﺴﺘﺮده ای ﺑﻮده ﮐﻪ از ﺳﻮی ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾـﻦ رﺷـﺘﻪ در ﺳﺎل ۱۹۵۰ و ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ آﻟﻦ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ «آزﻣﻮن ﺗﻮرﯾﻨﮓ» ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ وﺟﻮد ﮔﺬاﺷﺖ(Turing,1950: 433). ﺑـﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻣﺎﺷﯿن‌هاﯾﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻋﻤﺎل اﻧﺴﺎن را ﻃﻮری ﺗﮑﺮار ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﻮان ﭘﺎﺳﺦ آﻧﻬﺎ را از ﭘﺎﺳﺦ اﻧﺴﺎن در آزﻣﻮن ﻫﻮﺷﻤﻨﺪی (ﻣﻌﺮوف ﺑـﻪ آزﻣﻮن ﺗﻮرﯾﻨﮓ) ﺗﺸﺨﯿﺺ داد. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﺻﻄﻼح ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮای اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ۱۹۵۶میلادی در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ دارتموث ﺗﻮﺳﻂ ﻣﮏﮐﺎرﺗﯽ ﻧﺎﻣﮕﺬاری ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﺳﺎل در ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺮوع ﮐﺎر اﯾﻦ ﺣـﻮزه در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در واﻗﻊ روﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺳﺎزی ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺟﻬﺖ اﺧﺬ ﺗﺼﻤﯿﻢﻫﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑـﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود. اﮔﺮ ﭼﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻔﮑﺮ ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم ﻓﻠﺴﻔﻪ و روانﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ، وﻟﯽ در ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻌﯽ در ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺗﻔﮑﺮ، ﺳﻌﯽ در ﺑﺎزﺳﺎزی آنها در ﻏﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮی ﺷﺪه اﺳـﺖ. در اﯾـﻦ راﺳﺘﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان رﯾﺎﺿﯿﺎت ﺟﻬﺖ ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﮐﺮدن داﻧﺶ و داﻧﺸﻤﻨﺪان زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺧﺼﻮص ﺑﺎزﻧﻤﺎﯾﯽ داﻧﺶ ﺑﻪ زﺑﺎن ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗﻼش ﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎری ﻧﻤﻮده اﻧﺪ و ﻗﻄﻌﺎً ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﯾﯽ در ﭘﯿﺸﺒﺮد اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ داﺷﺘﻪ اﺳـﺖ. ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ آن چنانﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ آن را ﺑﻪ دو رده ﻗﻮی و ﺿﻌﯿﻒ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺗﻌﺮﯾﻒ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﻓﻮق ﺑﻪ ﻫـﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻗﻮی ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. اﯾﻦ رده ادﻋﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ و ﺣﺘﯽ از وﺟﻮد ﺧﻮدﺷﺎن آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ. در‌حالی‌که ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺿﻌﯿﻒ اﻇﻬﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﮋگی های ﺗﻔﮑﺮ ﻣﻌﺎﺑﺎﻧﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﺑﻪ راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎی ﮐﺎراﺗﺮی ﺷﻮﻧﺪ. اﯾﻦ ﻧﻮع از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺧﺒﺮه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد»(گودرز و همکاران،۱۳۹۱: ۲-۳). «ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎی ﺧﺒﺮه ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮدآوری داﻧﺶ ﺗﺨﺼﺼﯽ اﻓﺮاد ﺧﺒﺮه در ﯾـﮏ ﺣﻮزه ﺧﺎص ﻣﯽﮐﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ در ﮐﻨﺎر ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و ﻫﻢﭘﺎی آﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت دﻧﯿﺎی واﻗﻌﯽ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ»(Roth,1984:11). (تصویر۲-۱ )
تصویر۲-۱ - سیر تکاملی سامانه های خبره
ماخذ: (گودرز و همکاران،۱۳۸۹: ۴۴)
۲-۱-۱- سیستم خبره مبتنی بر دانش
سامانه های خبره در حقیقت سامانه های مبتنی بر دانش هستند(Waterman,1986: 18). به زعم بروس و بوچمن بطورکلی «این سیستم های مبتنی بر دانش اغلب سیستم خبره نامیده می‌شوند. این سیستم ها از دانش انسانی برای حل مسائلی سود می جوید که نیازمند هوش می‌باشد. داده هایی که در چنین سیستمی مورد استفاده قرار می گیرد دانش تخصصی نامیده می‌شود. که برای حل مسائل بکار گرفته می شوند»(Buchanan & Smith,1988:55). «در واقع سامانه های خبره، ابزارهای کامپیوتری هستندکه همانند یک فرد خبره در مسائل مربوط به حوزه تخصصی خود مشاوره می دهند و در صورت لزوم تصمیم گیری می نمایند»(Durkin,1994:6-7). «این سامانه ها که با متخصصین انسانی در رقابت می باشد، همانند افراد خبره «حوزه مند» هستند یعنی دانش آنها به یک حوزه خاص، محدود می شود. ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺧﺒﺮه در زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎی ﻛﺎرﺑﺮدی زﻳﺎدی از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﺸﺎورزی، ﺗﺠﺎرت، ﺷﻴﻤﻲ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ، آﻣﻮزش، اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ، ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ، ﻣﺤﻴﻂ زﻳـﺴﺖ، زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﭘﺮدازش ﺗﺼﻮﻳﺮ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت، ﺣﻘﻮق، ﺗﻮﻟﻴﺪ، رﻳﺎﺿﻴﺎت، ﭘﺰﺷﻜﻲ، ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻲ، اﻣﻮر ﻧﻈﺎﻣﻲ، اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻌﺪن، ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻴـﺮو، اﻣـﻮر ﻓـﻀﺎﻳﻲ و ﺣﻤـﻞ و ﻧﻘـﻞ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮ ﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. تحقیقات اخیر حاکی از حفظ علاقه تهیه‌کنندگان سامانه های خبره به زمینه های مختلف تولید بخصوص در زمینه نساجی و رنگرزی می باشد» (گودرز و همکاران،۱۳۸۹: ۴۳). ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﺧﺒﺮه ﺑﺮای اﺟﺮای وﻇﺎﻳﻔﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﻮاع ﻣﺴﺎﺋﻞ در (ﺟﺪول۲-۱) ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ(Durkin, 1994:17 ).
جدول۲-۱- آن دسته از مسائلی که توسط سیستم خبره حل شده
ماخذ: (Durkin, 1994:17)